اختصاصی| آیا رژیم کتوژنیک سطح کلسترول را در بدن افزایش می دهد؟

به گزارش سرویس ترجمه بهداشت نیوز، این نگرانی به این دلیل است که کلسترول به عنوان ماده ای مضر برای قلب عنوان شده است و آنچه در موردش صحبت نمی شود، اهمیت آن برای بدن است.باید بدانیم که سلول‌های مغز ما از کلسترول تشکیل شده‌اند.

ویژگی های رژیم کتوژنیک:

رژیم کتوژنیک یا رژیم کتو، یک برنامه محبوب برای کاهش وزن است. با این حال در برخی موارد باید به دقت بر انجام آن نظارت شود.

در یک رژیم غذایی کتوژنیک معمولی ۵ تا ۱۰ درصد از کل کالری دریافتی ا کربوهیدرات ها تامین می شود که مقدار آن ۲۰ تا ۵۰ گرم در روز است. مقدار مصرف چربی ۷۰ تا ۸۰ درصد کل کالری روزانه و مقدار  پروتئین مصرفی ۱۰ تا ۲۰ درصد است.

این توزیع کالری منبع سوخت وساز بدن را تغییر می‌دهد و استفاده از چربی را به عنوان منبع اصلی انرژی جایگزین می کند. رژیم کتو مقادیر بسیار کمی کربوهیدرات برای بدن فراهم می کند. بنابراین، گلوکز خون برای پوشش نیازها کافی نیست.

پس سلول ها از ترکیبات خاصی که از تجزیه چربی ها به دست می آیند به عنوان منبع انرژی استفاده می کنند. 

تغییر در وضعیت متابولیک بدن برای دریافت انرژی از اجسام کتون به عنوان کتوز تغذیه ای شناخته می شود. این مبتنی بر استفاده از استون، استواستات و بتا هیدروکسی بوتیرات است که توسط مغز، ماهیچه ها و سایر اندام ها مهار می شود.

رژیم‌های کم کربوهیدرات گلوکز کمی دارند، بنابراین کتون‌هایی که از متابولیسم چربی می‌آیند مورد توجه قرار می‌گیرند. انسولین کتون ها را تنظیم کرده و به اندام ها و سلول ها منتقل می کند.

کلسترول چیست؟

کلسترول یک ماده مومی مانند چربی است که در بخشی از سلول های بدن قرار دارد وشامل چند عملکرد است:

به تولید هورمون ها کمک می کند.

کلسترول باعث انتقال ویتامین D می شود.

غشاهای سلولی را تشکیل می دهد.

انواع مختلفی از کلسترول و چربی ها به روش های مختلفی در سلامت قلب نقش دارند که در اینجا به آنها می پردازیم.

کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم یا کلسترول LDL

کلسترول لیپوپروتئین LDL به عنوان کلسترول "بد" شناخته می شود، زیرا تجمع چربی در شریان ها را تسهیل می کند و در نتیجه به بیماری قلبی کمک می کند.

این تجمع کلسترول و سایر چربی‌ها به شکل پلاک‌هایی  گردش خون را مسدود می‌کنند که به آن تصلب شرایین می گو یند که این وضعیت خطر سکته مغزی و انفارکتوس میوکارد را افزایش می دهد.

کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا یا HDL

برخلاف کلسترول فوق، HDL معمولاً به عنوان کلسترول «خوب» شناخته می‌شود. این لیپوپروتئین به از بین بردن مقداری از کلسترول "بد" کمک می کند.

تری گلیسیرید

تری گلیسیرید رایج ترین چربی در بدن است که در غذا یافت می شود. در ساختار آنها سه اسید چرب به یک مولکول الکل به نام گلیسرول متصل هستند. هنگامی که خورده می شوند، اسیدهای چرب آن برای متابولیسم بدن و به دست آوردن انرژی آزاد می شوند.

تری گلیسیرید بالا در خون، همراه با کلسترول بالا، خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را افزایش می دهد. 

رژیم کتوژنیک چگونه با سطح کلسترول ارتباط دارد؟

یافته‌های متعدد نشان می‌دهد که رژیم کتوژنیک به کاهش سطح کلسترول و LDL کمک می‌کند در حالی که کلسترول HDL را در درازمدت افزایش می‌دهد. با این حال، زمانی که رژیم را تازه شروع می کنید، ممکن است برعکس باشد.

با این حال محققان ادعا می‌کنند که این افزایش گذرا است تا زمانی که بدن با کتوز تغذیه‌ای سازگار شود. در دراز مدت این مقادیر کاهش می یابند در حالی که HDL افزایش می یابد.
کسانی که سابقه کلسترول بالا دارند باید ساختار رژیم کتوژنیک را تنظیم کنند تا از افزایش بیشتر آن جلوگیری کنند. 

از خوردن چربی‌های ترانس، غذاهای سرخ‌شده یا مشتقات گوشت باید اجتناب شود.

وقتی چربی‌های اشباع شده با چربی‌های تک غیراشباع جایگزین شوند، مانند چربی‌های موجود در روغن زیتون، آجیل، کره بادام‌زمینی و آووکادواین به کاهش کلسترول بالا کمک می‌کند.

از سوی دیگر، باید چربی‌هایی از نوع امگا ۳ در رژیم کتوژنیک گنجانده شوند زیرا در کاهش تری گلیسیرید موثرند واز خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی جلو گیری میکنند.

همچنین توصیه می‌شود که کربوهیدرات‌های پر فیبر نیز دراین رژیم غذایی باشند، مانند سبزیجات، توت‌ها، آجیل و دانه‌ها ،زیرا فیبر به کاهش سطح کلسترول کمک می کند، به خصوص اگر محلول باشد.

توصیه ها و مراقبت از رژیم کتو:

قبل از شروع رژیم کتوژنیک، باید یک سری توصیه‌ها و مراقبت‌ها بررسی شود تا در طول استفاده از این برنامه غذایی تغییری ایجاد نشود. کتوز برای اکثر افراد بی خطر است، تا زمانی که توسط پرسنل بهداشتی نظارت و هدایت شود.

همانطور که برخی از متخصصان در این زمینه اشاره می کنند، در این رژیم نه تنها مزایایی برای کاهش وزن وجود دارد، بلکه می تواند اثرات درمانی نیز داشته باشد. به عنوان مثال، رژیم کتو اغلب برای کودکان مبتلا به صرع، دیابت نوع ۲، سندرم متابولیک و چاقی توصیه می شود.

یک رژیم غذایی کتوژنیک به خوب می تواند برای درمان چاقی و دیابت بی خطر در نظر گرفته شود. با این حال، آزمایشات بالینی بیشتری برای ارزیابی اثرات طولانی مدت و پتانسیل آن مورد نیاز است.

عوارض رژیم کتو:

در طول استفاده از رژیم کتوژنیک، تعدادی از علائم و نشانه ها ممکن است رخ دهد که نیاز به کمک پزشکی دارد.

 با شروع کتوز، علائم زیر ایجاد می شود:

خستگی

حالت تهوع

بیخوابی

سردرد

افزایش اشتها

این عوارض جانبی در مرحله سازگاری، زمانی که چربی سوزی شروع می شود و کتون ها آزاد می شوند، رایج است. همچنین ممکن است گرفتگی عضلات پا، اختلالات گوارشی و بوی بد دهان وجود داشته باشد.

 برخی مطالعات نشان داده‌اند که رژیم کتوژنیک ممکن است باعث تغییراتی در رشد جنین در دوران بارداری شود.

پس در ابتدا و در طول رژیم کتوژنیک، به یک متخصص سلامت نیاز دارید تا کتوز تغذیه ای شما را کنترل کند و از کتواسیدوز که می تواند خطرناک باشد جلو گیری کند.

در مورد دیابت نوع ۱ یا اختلالات کیسه صفرا، مشاوره با متخصص تغذیه الزامی است. در افراد مبتلا به بیماری کلیوی، افزایش کلسترول ارثی یا بیماری کبدی، باید از رژیم کتو اجتناب شود.

برای کاهش عوارض جانبی، نوشیدن حداقل ۲ لیتر آب در روز توصیه می شود. همچنین مصرف مواد معدنی خود را افزایش دهید واز ورزش شدید اجتناب کنید و سبزیجات کم کربوهیدرات و منابع فیبر مانند آجیل و انواع توت ها را مصرف کنید.

چگونه کلسترول خود را در حین رژیم کتوژنیک کنترل کنیم؟

به طور کلی، واضح است که کیفیت چربی‌های مصرف‌شده در رژیم کتوژنیک، نوع غالب کلسترول خون را تعیین می‌کند. چربی‌های غیراشباع چندگانه، مانند چربی‌های موجود در روغن دانه ها و همچنین چربی‌های تک غیراشباع  مثل روغن زیتون، برای افزایش کلسترول HDL مفید هستند.

در همین حال، مصرف زیاد چربی های اشباع یا ترانس، خوب نیست زیرا این وضعیت به یک عامل خطر برای بیماری های قلبی عروقی تبدیل می شود.

پس مشاوره با یک متخصص سلامت قبل و در طول اجرای این رژیم چیزی است به آن نیاز دارید.

۲ آوریل ۲۰۲۲ 
Steptohealth

گلنوش محبعلی