رازیانه چیست؟ / خواص گیاه رازیانه چیست؟

به گزارش اطلاع نیوز

رازیانه یک گیاه سالم و دلپذیر با گل های زرد است. رازیانه بومی جنوب غربی آسیا و جنوب اروپا به ویژه بخش مدیترانه‌ای است اما در حال حاضر در سراسر دنیا یافت می شود. 

عناصر موجود در رازیانه عبارتند از:

فسفر، زینک، مس، منگنز، سلنیوم، ویتامین ب۳، ویتامین ب۵، فولات، کولین، بتاکاروتن، لوتئین، زاگزانتین، ویتامین E، ویتامین K

رازیانه را با بادیان رومی (انیسون) اشتباه نگیرید زیرا طعم مشابهی دارند ولی یکسان نیستند. 

دانه های خشک شده، پخته شده و روغن آن برای تهیه ی دارو مورد استفاده قرار می گیرد.

خوردن رازیانه برای مشکلات گوارشی مختلف از قبیل: سوزش معده، گاز روده، نفخ، بی اشتهایی و کولیک در نوزادان مفید می باشد.

همچنین می توان از آن برای پوست نیز استفاده کرد. در مواردی همچون جلوگیری از رشد بیش از حد موهای بدن در زنان، مشکلات واژینال بعد از یائسگی و حفاظت از پوست در مقابل آفتاب سوختگی استفاده می شود.

روغن رازیانه و دانه های رازیانه را به عنوان مواد مغذی در غذاها و نوشیدنی ها نیز می توان استفاده کرد.

در سایر فرایندهای تولید، روغن رازیانه به عنوان یک عامل طعم دهنده در برخی ملین ها(درمان یبوست) و همچنین در عطر و  رایحه موجود در صابون ها و لوازم آرایشی استفاده می شود.

این گیاه معجزه گر کاربردهای بسیاری دارد از جمله به آرام کردن روده و کاهش ترشحات دستگاه تنفسی کمک می کند. رازیانه همچنین دارای یک عنصر می باشد که ظاهرا در بدن شبیه به هورمون استروژن عمل می کند.

مهم ترین خواص رازیانه

سلامت استخوان

ویتامین ها و مواد معدنی موجود در رازیانه باعث ایجاد و حفظ ساختار و قدرت استخوان می شود:
وجود عناصر فسفات و کلسیم هر دو در ساختار استخوان اهمیت دارند. 
آهن و روی برای تولید و بلوغ کلاژن بسیار مهم است.
تشکیل ماتریکس استخوان نیاز به منگنز معدنی دارد.
مصرف کم ویتامین K با خطر بیشتری برای شکستگی استخوان همراه است.
ویتامین K برای سلامتی مهم است، زیرا پروتئین ماتریکس استخوان را اصلاح می کند، جذب کلسیم را بهبود می بخشد و ممکن است دفع کلسیم با ادرار را کاهش دهد.

فشار خون

مصرف کم سدیم برای پایین نگه داشتن فشار خون ضروری است اما افزایش مصرف پتاسیم نیز به همان اندازه در پایین نگه داشتن آن به علت نقش آن در تحرک، تخلیه و انقباض عروق خونی موثر است.
بر طبق تحقیقات (NHANES) کمتر از 2 درصد از بزرگسالان آمریکایی روزانه 4700 گرم میلی گرم پتاسیوم به بدنشان می رسد.
علاوه بر این، شواهدی وجود دارد که پتاسیم، کلسیم و منیزیم به طور طبیعی فشار خون را کاهش می دهد که تمامی آنها در رازیانه وجود دارد.
نمک معدنی یا نیترات مربوط به رژیم غذایی موجود در رازیانه و سایر غذاها دارای خواص محافظتی و گشاد کننده عروقی می باشد. به همین علت، به کاهش فشار خون و محافظت از قلب کمک می کند. یکی از مطالعات در سال 2014 نشان داد که سطح فشار خون پس از مصرف مکمل های نیترات کاهش میابد. 

سلامت قلب

فیبر، پتاسیم، فولات، ویتامین C، ویتامین B-6 و محتوای مواد مغذی گیاهی در رازیانه، فاقد کلسترول، همه از سلامت قلب حمایت می کنند.
رازیانه حاوی مقادیر قابل توجهی فیبر است. فیبر خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می دهد زیرا به کاهش کلسترول در خون کمک می کند.
پتاسیم نیز برای ارتقاء سلامت قلب مفید است. در یک مطالعه، افرادی که 4069 میلیگرم پتاسیم در روز مصرف می کنند نسبت به افرادی که حدود 1773 میلی گرم در روز مصرف می کنند، 49 درصد کمتر به بیماری های قلبی مانند ایسکمی دچار می شوند. (ایسکمی به کم‌ رسیدن خون، به اندام یا ناحیه ‌ای از بدن گفته ‌می‌شود)
ویتامین B-6 و فولات از تشکیل یک ترکیب به نام هموسیستئین جلوگیری می کند. وقتی مقدار هوموسیستئین زیاد می شود، می تواند عروق خونی را مسدود و منجر به مشکلات قلبی شود.

سرطان

سلنیوم یک ماده معدنی در رازیانه است (در درجه اول در آجیل برزیل و پروتئین های حیوانی یافت می شود). سلنیوم به بهبود عملکرد آنزیم کبد و سم زدایی برخی ترکیبات سرطانی در بدن کمک می کند. سلنیوم همچنین می تواند باعث جلوگیری از التهاب و کاهش سرعت رشد تومور شود.
مصرف فیبر در میوه ها و سبزیجات مانند رازیانه می تواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش دهد. ویتامین C، ویتامین A و بتا کاروتن آنتی اکسیدان های قدرتمندی هستند که می توانند به محافظت از سلول ها در برابر آسیب رادیکال های آزاد کمک کنند.
رازیانه حاوی فولات است که در ساخت و ترمیم DNA نقش دارد. و به دلیل جهش در DNA، از تشکیل سلول های سرطانی جلوگیری کند.

التهاب

کولین یکی از مواد مغذی بسیار مهم در رازیانه است که به خواب، حرکت عضلانی، یادگیری و حافظه کمک می کند. همچنین برای حفظ ساختار غشای سلولی، کمک به انتقال امواج عصبی، کمک به جذب چربی و کاهش التهاب مزمن کمک می کند.

سوخت و ساز

رازیانه یک منبع ویتامین B-6 است که نقش حیاتی در سوخت و ساز انرژی به وسیله ی تجزیه کربوهیدرات ها و پروتئین ها به گلوکز و اسید آمینه ها دارد. این ترکیبات به صورت کوچکتر می تواند به راحتی برای صرف انرژی در بدن استفاده شود.

هضم بهتر

محتوای فیبر در رازیانه به جلوگیری از یبوست کمک می کند و باعث منظم شدن و سلامت دستگاه گوارشی می شود.

مدیریت وزن و سیری

فیبر غذایی یکی از عوامل مهم در مدیریت وزن است و به عنوان عامل مهار کننده در سیستم گوارش عمل می کند. این ترکیبات احساس سیری را افزایش و اشتها را کاهش می دهد، و کمک می کند که فرد مدت زمان بیشتری را احساس سیری کند، به همین دلیل کالری کمتری مصرف می کند. 

افزایش جذب آهن

فقر آهن یکی از شایع ترین کمبودهای مواد مغذی است که حدود 2 میلیارد نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار داده است. این نیز یکی از علل اصلی کم خونی است.
ترکیب غذاهایی با ویتامین C، مانند رازیانه، با غذاهای غنی از آهن میتواند توانایی بدن برای جذب آهن را بهبود بخشد.

استروژن

استروژن به طور طبیعی در رازیانه وجود دارد و نقش مهمی در تنظیم چرخه تولید مثل زنان دارد و همچنین می تواند باروری را محدود کند. 
مطالعه ای انجام شده بر روی موش ها توسط مرکز پزشکی دانشگاه تگزاس جنوب غربی نشان می دهد که استروژن همچنین نقش مهمی در کنترل عوامل موثر بر وزن بدن مانند اشتها، توزیع چربی بدن و تولید انرژی دارد. 
زنان یائسه دارای سطوح پایین تری از استروژن هستند که با افزایش وزن شکمی همراه هستند.

سندرم پیش از قاعدگی

بعضی از تحقیقات نشان می دهد که عصاره های رازیانه می تواند اثرات سندرم پیش از قاعدگی (PMS) را کاهش دهد.

درد در دوران قاعدگی 

مصرف عصاره رازیانه چهار بار در روز از شروع یک دوره می تواند درد در دختران و زنان جوان با قاعدگی دردناک (دیسمنوره) را کاهش دهد. با این حال، تحقیقات دیگری نشان می دهد که نتایج متناقض است و این مسئله از لحاظ پزشکی اثبات شده نیست.

پوست

رازیانه خام منبع عالی از ویتامین C است. ویتامین C برای کلاژن سازی، سیستم حفاظت از پوست ضروری است و همچنین به عنوان یک آنتی اکسیدان برای جلوگیری از آسیب های ناشی از نور خورشید، آلودگی و دود استفاده می شود.
ویتامین C همچنین توانایی کلاژن سازی برای صاف کردن چین و چروک ها و بافت کلی پوست را دارد.

کولیک در نوزادان شیرخوار

روغن دانه رازیانه می تواند قولنج در نوزادان را طی 2-12 هفته کاهش دهد. نوزادان شیرخوار مبتلا به کولیک که به آنها یک محصول خاص از ترکیب چند ماده حاوی رازیانه، بادرنجبویه، و بابونه آلمانی داده می شود به نظر می رسد برای مدت کوتاه تری از کولیک دچار ناراحتی می شوند.
علاوه بر این، دادن چایی خاص حاوی رازیانه، بابونه، گل شاه پسند، شیرین بیان و مرهم نعنا می تواند شدت کولیک را در نوزادان کاهش دهد.

رشد بیش از حد مو در زنان

استفاده از کرم رازیانه به مدت 12 ماه، باعث کاهش مو در بدن زنانی می شود که در بدن خود، مو با الگوی مردانه دارند.

آفتاب سوختگی 

استفاده از ضد آفتاب های حاوی رازیانه بر روی پوست، قبل از قرار گرفتن در مقابل اشعه ماوراء بنفش (UV) می تواند از این عارضه پیشگیری کند.

مشکلات واژینال پس از یائسگی

استفاده از یک کرم رازیانه یک بار در روز به مدت 8 هفته ممکن است به کاهش مشکلات مرتبط با تغییرات مخاط مهبلی کمک کند.
از دیگر مزایای رازیانه می توان به درمان ورم مجاری تنفسی، نفخ، برونشیت، یبوست، سرفه کردن، گاز روده، گرفتگی خفیف معده و روده، ناراحتی معده و سوء هاضمه، عفونت دستگاه تنفسی فوقانی و ... اشاره کرد.

رژیم غذایی

طبع آن گرم است و دانه خشک شده آن را اغلب در پخت و پز به عنوان یک ادویه یا طعم دهنده استفاده می کنند. 
رازیانه دارای یک پیاز کم رنگ و ساقه های بلند است که در هر جایی ممکن است رشد کند. تمام قسمت های رازیانه از جمله پیاز، ساقه، برگ ها و دانه ها خوراکی هستند. آنها عطر و طعم دیگری به غذا می دهند.
در هنگام خرید رازیانه، از خرید آن که دچار لکه های خالدار یا کبود شده هستند جلوگیری کنید و به دنبال سفتی و یک رنگ سفید یا رنگ پریده باشید. ساقه باید سبز باشد، و برگ های آن باید صاف و همراه با هم باشد. یک گیاه رازیانه با جوانه های گل زیاد، بیش از حد رسیده است. رازیانه برای حدود 4 روز در یخچال تازه باقی خواهد ماند. با این وجود توصیه می شود به محض خرید، آن را مصرف کنید زیرا ممکن است طعم و مزه ی آن تغییر کند.
دانه رازیانه خشک شده می تواند برای حدود 6 ماه در یک ظرف مهر و موم شده یا یک منطقه خشک و خنک، مانند ظرف ادویه نگهداری شود. 
برای آماده سازی رازیانه، ساقه ها را از نقطه ای که به پیاز آن متصل است جدا کنید و پیاز را به صورت عمودی برش دهید. 

آماده سازی برگ، ساقه و پیاز رازیانه به روش های مختلفی همچون:

از ساقه های رازیانه به عنوان پایه اصلی سوپ می توانید استفاده کنید.
می توانید برگ ها و ساقه های  آن را همراه با پیاز سرخ کنید و به عنوان دورچین غذایتان استفاده کنید.
همچنین از مخلوط کردن رازیانه خرد کرده با انواع سبزیجات تازه مورد علاقه خود برای یک سالاد سبک و تند استفاده کنید.
و از پیاز کبابی رازیانه به عنوان یک غذای اصلی استفاده کنید.

عوارض استفاده از رازیانه

برخی ادویه جات، از جمله تخم گشنیز، رازیانه و زیره سیاه، ممکن است موجب واکنش های آلرژیک شدید در برخی افراد شود. کسانی که به این ادویه ها آلرژی دارند نباید از آنها بخورند. 
سطح بالایی از پتاسیم در بدن می تواند خطر جدی برای افراد مبتلا به آسیب های کلیوی یا افرادی که دارای نارسایی کلیه هستند، باشد. کلیه های آسیب دیده ممکن است قادر به فیلتر کردن بیش از حد پتاسیم از خون نباشند و این می تواند مرگبار باشد.
برخی افراد ممکن است واکنش های آلرژیک به رازیانه داشته باشند. افرادی که به گیاهانی همچون: کرفس و هویج آلرژی داشته باشند، بیشتر احتمال دارد که به رازیانه نیز حساس باشند. 

نکاتی که در مصرف رازیانه باید به آن توجه کنید:

در هنگام بارداری و شیردهی: در این مدت ممکن است رازیانه اثرات منفی برای شما و فرزندتان داشته باشد. بهتر از از مصرف آن اجتناب کنید.
اختلالات خونریزی: رازیانه ممکن است باعث لخته شدن خون شود. با توجه به فرنول ممکن است خطر خونریزی یا کبودی در افراد مبتلا به اختلالات خونریزی را افزایش دهد.
 در شرایط حساس به هورمون مانند سرطان پستان، سرطان رحم، سرطان تخمدان، اندومتریوز یا فیبروم رحم، رازیانه ممکن است مانند استروژن عمل کند. اگر شرایطی دارید که با قرار گرفتن در معرض استروژن ممکن است بدتر شود، از رازیانه استفاده نکنید.

در مورد ترکیب این گیاه با موارد زیر احتیاط کنید:

قرص های کنترل بارداری (داروهای ضد بارداری) رازیانه همراه با قرص های ضد بارداری ممکن است اثر بخشی این قرص ها را کاهش دهد. 

سیپروفلوکساسین (آنتی‌بیوتیک از رده ی فلوروکینولونها بر پایه کینولون) رازیانه همراه با سیپروفلوکساسین (CIPRO) ممکن است اثر بخشی این دارو را کاهش می دهد. برای جلوگیری از این تعامل، رازیانه را حداقل یک ساعت بعد از مصرف سیپروفلوکساسین (Cipro) استفاده کنید.

تاموکسیفن (داروهای هورمونی تعدیل کننده انتخابی گیرنده استروژن)  برخی از انواع سرطان ها توسط هورمون هایی در بدن بوجود می آید. سرطان های حساس به هورمون، سرطان هایی هستند که تحت تاثیر سطوح استروژن بدن قرار دارند. تاموکسیفن (Nolvadex) برای کمک به درمان و جلوگیری از این نوع سرطان استفاده می شود و به نظر می رسد که رازیانه نیز سطح استروژن موجود در بدن را تحت تاثیر قرار می دهد و مصرف آن دو با هم می تواند اثربخشی تاموکسیفن را کاهش دهد بنابراین در هنگام مصرف این دارو از رازیانه استفاده نکنید.

مهم است که به یاد داشته باشید که غذای منحصر به فرد و خاص نمی تواند از انواع بیماری ها جلوگیری کند و سلامت کلی را بهبود بخشد، اما رژیم غذایی متنوع می تواند کمک کننده باشد. خوردن طیف وسیعی از غذاهای تازه، کلیدی برای سلامتی است.