نوزادان زودرس و ساير نوزادان بيمار با شرايط پزشکي يکساني روبرو هستند. در اينجا شما را با تعدادي از فوريت هاي پزشکي که ممکن است در بخش مراقبت هاي ويژه نوزادان (NICU ) ديده شود، آشنا مي کنيم. لازم به ذکر است که مواردي که در اينجا گردآوري شده است در همه نوزادان ديده نمي شود.
مشکلات شايع در نوزادان زودرس
کم خوني
کم خوني معمولا در نوزادان زودرس ديده مي شود و اين به اين معني است که اين نوزادان به اندازه کافي سلول هاي قرمز خون ندارند. نوزادان مبتلا به کم خوني ممکن است با مکمل هاي غذايي آهن يا داروهايي که باعث توليد سلول هاي قرمز خون مي شوند و يا در برخي موارد انتقال خون درمان شوند.
مشکلات تنفسي
نوزادان زودرس از آنجائيکه شش هاي آنها هنوز به طور کامل نرسيده است دچار مشکلات تنفسي مي شوند. البته ممکن است بعضي از نوزادان کامل نيز در اثر زايمان بد يا عفونت دچار اين مشکل بشوند. مشکلات تنفسي نوزادان ممکن است بوسيله دارو يا دستگاه تنفس مصنوعي يا هر دو مورد به طور همزمان برطرف شود.
مسائل مربوط به تغذيه
نوزاداني که بسيار کوچک يا بيمار هستند به صورت داخل وريدي تغذيه مي شوند. سوزن بسيار کوچکي در داخل رگ دست، پا يا پوست سر يا ناف قرار مي گيرد تا گلوکز و مواد مغذي ديگر را به داخل وريد انتقال دهد. به محض آنکه نوزاد کمي قوي تر مي شود شير سينه يا شير خشک را از طريق يک لوله بسيار باريک که در دهان يا بيني قرار گرفته است وارد شکم يا روده هاي او مي کنند. به اين کار تغذيه گاواژ مي گويند. زمانيکه که نوزاد قادر به مکيدن و بلعيدن شد تغذيه گاواژ متوقف شده تا نوزاد از سينه يا شيشه شير بنوشد.
قند پايين در خون
اين مشکل کمي پس از تولد در نوزاد ظاهر مي شود. معمولا نوزاداني که از مادران ديابتي متولد مي شوند بايد به طور مرتب مورد آزمايش قند خون قرار بگيرند. غذا دادن سريع و تزريق گلوکز براي پيشگيري و درمان آن راه حل مناسبي به نظر مي رسد.
محدوديت رشد داخل رحمي
نوزاداني که با اين مشکل مواجه هستند، در داخل رحم رشد آرامتري داشته و در نتيجه وزن آنها در زمان تولد نسبت به ساير نوزادان کمتر است. پس از آنکه نوزادان وارد بخش NICU مي شوند براي مشخص شدن دلايل احتمالي مورد آزمايش قرار مي گيرند هرچند هميشه علتها قابل شناسايي نيستند.
خونريزي داخل بطني (IVH)
منظور از خونريزي داخل بطني همان خونريزي مغز بوده که در نوزادان زودرس شايع است. اين نوع خونريزي معمولا در 4 روز اول زندگي اتفاق مي افتد. خونريزي عموما در مرکز مغز در نزديکي فضاهاي پر از مايع اتفاق مي افتد. اين خونريزي ممکن است خود به خود قطع شود اما براي آنکه در آينده مشکل ساز نشود بايد در دوران نوزادي و کودکي مجدد مورد معاينه و بررسي قرار بگيرد.
زردي
نوزاداني که دچار زردي هستند معمولا چشمها و پوستي مايل به زرد دارند. زردي زماني پديدار مي شود که کبد بينهايت کوچک يا بيمار بوده و قادر به برطرف کردن بيلي روبين زائد از خون نيست. زمانيکه سلولهاي کهنه قرمز خون از بين مي روند بيلي روبين شکل مي گيرد. زردي معمولا در نوزادان زودرس و نوزاداني که نوع خونشان با مادرشان ناسازگار است بوجود مي آيد. زردي به تنهايي نمي تواند براي نوزاد مشکل ساز باشد اما اگر سطح بيلي روبين بينهايت بالا باشد مي تواند مشکلات جدي بويژه براي نوزادان نارس در بر داشته باشد. به اين منظور سطح بيلي روبين نوزاد به سرعت مورد بررسي قرار مي گيرد.
گرم نگه داشتن
کنترل دماي بدن نوزاداني که زودتر از موعد به دنيا مي آيند معمولا با مشکل مواجه است. اما بدن نوزاداني که سر موعد به دنيا مي آيند آنقدر چربي دارد تا مانع از خارج شدن گرما از بدن آنها شود. نوزادان پس از تولد در بخش NICU در داخل محفظه گرم کننده قرار مي گيرند. يک دماسنج بسيار کوچک با نوار چسب به شکم آنها بسته مي شود تا دماي بدن را به شکل منظم در داخل محفظه گرم کننده نشان دهد.
ماکروزومي
شرايطي است که نوزاد با وزني اضافه تر از حد معمول مثلا 4.500 گرم يا بيشتر از آن به دنيا مي آيد. معمولا اين وضعيت در نوزاداني که مادران آنها دچار ديابت بارداري بوده و ممکن است سزارين شوند شايع است. اين نوزادان نيز براي کنترل قند خونشان بايد تحت نظر باشند.
انتروکوليت نکروزان ( NEC )
اين يک مشکل خطرناک روده اي است که در نوزادان نارس تاثير مي گذارد. روده در زمانيکه ذخائر خوني اش کم مي شود ممکن است آسيب پذير شود. در اينصورت باکتريهايي که به شکل طبيعي در روده وجود دارند به قسمتهاي آسيب ديده روده حمله کرده و آسيب هاي بيشتري به وجود مي آورند. نوزاداني که با NEC مواجه هستند، ناراحتي هايي از قبيل مشکلات پيشرفته تغذيه اي، تورم شکم و مشکلاتي مشابه آن را دارند. چنانچه آزمايشات نشان دهد که نوزاد مبتلا به NEC است او را تحت مراقبت هاي ويژه قرار داده و تا زمانيکه روده هاي او بهبود يابد نوزاد از طريق داخل وريدي تغذيه مي شود. در بعضي موارد اين آسيب ديدگي روده به اندازه اي است که بايد تحت عمل جراحي قرار بگيرد.
رتينوپاتي نوزاد نارس (ROP)
ROP رشد غير عادي رگهاي خوني در چشم است. اين مشکل در نوزاداني که قبل از هفته 32 به دنيا مي آيند بيشتر ديده مي شود.
ROP در نهايت مي تواند منجر به خونريزي و زخم شدن چشمها شده و به شبکه چشمها صدمه وارد کرده و بينايي آنها را از بين ببرد.
يکي ديگر از آزمايشاتي که بر روي نوزادان زودرس انجام مي شود معاينه چشمهاي او است که آيا نشانه اي از ROP در آنها ديده مي شود يا نه.
در بعضي موارد که ROP پيشرفته نباشد اين مشکل با گذشت اندک زماني برطرف مي شود اما در موارد شديد پزشک براي برطرف کردن اين مشکل از ليزر درماني يا فريز کردن جهت از بين بردن رگهاي غيرعادي خوني و زخمها استفاده مي کند.
عفونت رگهاي خوني
بعضي از نوزادان در بخش مراقبت هاي ويژه براي آنکه مشخص شود که مبتلا به عفونت هاي خطرناک خوني نيستند بستري مي شوند. اين عفونت در اثر وجود ميکروبهايي است که مبارزه کردن با آنها براي نوزاد سخت است. آزمايشهاي خاصي براي شناسايي اين وضعيت بر روي نوزاد انجام مي شود. اين آزمايشات در صورتي که نوزاد داراي علائمي چون درجه حرارت متغير يا سطح بالا يا پايين بودن قند خون و مشکلات تنفسي يا فشار پايين خون باشد پيشنهاد مي شد.اين بيماري با تجويز آنتي بيوتيک برطرف شده و نوزاد براي چند روزي تحت مراقبت ويژه قرار مي گيرد.
