اطلاعات ژنتیکی افراد با مشاغل حساس جمع‌آوری می‌شود/ از مقامات کشوری تا نظامیان و خبرنگاران

رضا رئوفیان رییس بانک اطلاعات هویت ژنتیک ایران گفت: تاکنون با همکاری سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور بیش از ۲۰۰ هزار نمونه از مجرمین ۳۱ استان اخذ شده است.
 
رضا رئوفیان با اشاره به برگزاری جلسه هیات مدیره بانک هویت ژنتیک ایران گفت: مطابقت های متعددی در مورد نمونه های صحنه جرم مربوط به پرونده های جنایی است که گزارش آن تهیه و به مدیران کل پزشکی قانونی جهت اعلام به مراجع قضایی صالح اطلاع رسانی شده است.
 
تاکنون و با همکاری سازمان زندان ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور بیش از ۲۰۰ هزار نمونه از مجرمین ۳۱ استان اخذ شده و از حدود پنجاه درصد نمونه ها پروفایل تهیه و در سامانه بانک ثبت شده است.
 
رئوفیان با اشاره به ثبت دایمی بیش از ۱۱۰ هزار پروفایل در سامانه بانک ژنتیک افزود: فرآیند تهیه پروفایل ژنتیکی در دو سال اخیر شتاب قابل توجهی یافته است که از علل آن می توان به انتقال زنجیره تأمین کیت های تعیین هویت به داخل کشور، نوسازی تجهیزات آزمایشگاهی و راه اندازی یک واحد تخصصی تهیه پروفایل از افراد زنده اشاره کرد.
 
رییس بانک اطلاعات هویت ژنتیک ایران همچنین از طراحی لوگوی بانک و استفاده از آن در مکاتبات خبر داد و تصریح کرد: نرم افزار سامانه بانک ژنتیک بازنویسی و معماری آن ارتقاء یافته است که بزودی جایگزین نسخه قبلی می شود. در نرم افزار جدید توسعه هایی در حوزه اضافه کردن ماژول های محاسبات آماری و پروتکل جستجوی جدید درنظر گرفته شده است.
 
 به نقل از  اداره کل روابط عمومی و امور بین الملل سازمان پزشکی قانونی کشور، در جلسه هیات مدیره بانک ژنتیک بر لزوم سرعت بخشیدن به فرآیند استحصال پروفایل های ژنتیکی، معرفی این پتانسیل ها و انعقاد تفاهم نامه های همکاری با نهادهای مربوط، تشکیل کارگروه هایی از جمله پیشگیری از وقوع جرم و تحلیل داده های مجرمین با ترسیم اطلس جغرافیای جرائم در کشور با امکان پیش بینی برخی رفتارها و ارائه گزارش های تحلیلی به دستگاه های تصمیم ساز اشاره شد.
 
با درنظر گرفتن تجربه موفق دیگر کشورها ایده تشکیل بانک اطلاعات هویت ژنتیک در ایران با توجه به کاربرد آن در سرعت بخشی به شناسایی مجرمان و متعاقب آن کاهش جرم و جنایت ، برای اولین بار در سال ۱۳۸۹ مطرح و به دلیل وجود متخصصین دوره دیده و تجارب ارزنده سازمان پزشکی قانونی جمهوری اسلامی ایران، مسئولیت ایجاد آن در برنامه پنجم توسعه کشور بر عهده این سازمان گذاشته شد. از همان ابتدا و با هماهنگی و همکاری سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور، در مرحله اول بر اساس دامنه جرایم مصوب هیئت امنای بانک که متمرکز بر جرایم خشن، خطرناک و تکرار شونده است، در سال ۱۳۹۵ نمونه گیری از مجرمین در پنج استان آغاز شد و با اصلاح فرآیندها، کلیه ندامتگاه های سازمان زندان ها تحت پوشش نمونه گیری از افراد مشمول قرار گرفت.
 
یکی از معضلات و موانعی که بانک در مقطی به شدت با آن درگیر بود و روند کار را تحت تأثیر قرار داد، ‎وقوع همه گیری کرونا و همچنین اعمال تحریم های ظالمانه علیه کشورمان توسط آمریکا و اروپا بود که به میزان قابل توجهی امکان واردات کیت های تعیین هویت و مواد مصرفی را کاهش داد. خوشبختانه با اقدامات مناسب مرکز تحقیقات پزشکی قانونی در طراحی و ساخت کیت های ژنتیک در سال ۱۴۰۰،کیت‎های بومی تعیین هویت تولید و در اختیار سازمان قرار داده شد که پس از اخذ استاندارد های لازم و انجام فرآیند اعتبارسنجی جامع مطابق با استاندارد های بین المللی (SWGDAM) و تایید صحت عملکرد آن، در آزمایشگاه های ژنتیک مورد استفاده قرار گرفت.
 
هم اکنون ۱۰ آزمایشگاه ژنتیک قانونی قطب در راستای تهیه پروفایل های ژنتیکی مورد نیاز در سطح کشور با بانک هویت ژنتیک ایران همکاری دارند و در این چهارچوب پروفایل های ژنتیکی پس از بررسی و صحت سنجی در سامانه جامع بانک ژنتیک بارگذاری می شود.
 
بر اساس مصوبات هیئت امنای بانک، هدف بعدی بانک هویت ژنتیک پس از ثبت اطلاعات مجرمان، جمع آوری و بارگذاری اطلاعات ژنتیکی افراد با مشاغل حساس است. بنابراین مقامات عالیرتبه کشوری، افراد دارای مشاغل پرخطر چون آتش نشانان، کادر پرواز، نیروهای مسلح، جنگلبانان، کارگران معادن، خبرنگاران و افرادی که در صحنه های پر خطر حضور می‌یابند از گروه‌های هدف در این گام به شمار می روند که در همین راستا نمونه گیری از کادر پروازی کشور آغاز شده است.
 
یادآور می شود بانک اطلاعات هویت ژنتیک ایران، یک پروژه ارزشمند ملی است که با کشف علمی جرم موجبات آرامش و ارتقای امنیت عمومی در جامعه را فراهم می کند و این مهم ترین دستاورد این بانک اطلاعاتی برای کشور است؛ بنابراین همکاری هرچه بیشتر نهادها و دستگاه‌های مسئول در امر کشف و پیشگیری از وقوع جرم، بانک اطلاعات هویت ژنتیک ایران را در رسیدن به هدف نهایی خود مساعدت خواهد کرد.