عصر ایران- جوش شیرین (سدیم بی کربنات) یک ماده طبیعی با کاربردهای گوناگون است. این ترکیب اثر قلیایی دارد، به این معنی که می تواند اسیدیته را کاهش دهد. ممکن است در فضای اینترنت خوانده باشید که جوش شیرین و سایر غذاهای قلیایی می توانند به پیشگیری یا حتی درمان سرطان کمک کنند. اما آیا این موضوع حقیقت دارد؟!
سلول های سرطانی به طور معمول در محیط های اسیدی رشد می کنند و توسعه می یابند. از این رو طرفداران تئوری جوش شیرین معتقد هستند که کاهش اسیدیته بدن (قلیایی تر کردن آن) از رشد و گسترش تومورها جلوگیری می کند. آنها همچنین ادعا می کنند که مصرف غذاهای قلیایی مانند جوش شیرین، اسیدیته بدن را کاهش می دهد. اما متأسفانه بدن به این شکل کار نخواهد کرد. سیستم بدن ما بدون توجه به آنچه که می خوریم، سطح pH نسبتا ثابتی را حفظ می کند.
در مجموع جوش شیرین نمی تواند از بروز سرطان جلوگیری کند. با این حال، تحقیقاتی وجود دارند که نشان می دهند این ماده ممکن است یک درمان مکمل موثر برای افراد مبتلا به سرطان باشد. بدین معنا که مبتلایان می توانند علاوه بر درمان فعلی خود از جوش شیرین نیز استفاده کنند، اما نه به جای آن. لازم به ذکر است تمامی نکاتی که در این خصوص مورد بررسی قرار می گیرند، با استناد به مقالات معتبر مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا جمع آوری شده اند.
سطوح pH چیست؟
آیا زمانی را به خاطر دارید که در کلاس شیمی از کاغذ تورنسل برای بررسی سطح اسیدیته یک ماده استفاده می کردیم؟ ما با این کار در حقیقت در حال بررسی سطح pH بودیم. مقیاس pH روشی برای اندازه گیری اسیدیته است. این مقیاس از 0 تا 14 متغیر است که 0 اسیدی ترین و 14 قلیایی ترین حالت را نشان می دهند. سطح pH معادل عدد 7 نیز خنثی است. نه اسیدی است و نه قلیایی.
بدن انسان سطح pH بسیار کنترل شده ای در حدود 7.4 دارد. این بدان معنی است که خون کمی قلیایی است. در حالی که سطح pH کلی بدن ثابت باقی می ماند، سطوح آن در قسمت های خاصی از بدن متفاوت است. به عنوان مثال، سطح pH معده عددی بین 1.35 تا 3.5 است. این اندام اسیدی تر از بقیه قسمت های بدن است زیرا از اسیدها برای تجزیه غذا استفاده می کند.
ادرار نیز به طور طبیعی اسیدی است. بنابراین، آزمایش سطح pH ادرار خوانش دقیقی از سطح pH واقعی بدن به ما نمی دهد. با این وجود رابطه ای ثابت میان سطح pH و سرطان وجود دارد.
سلول های سرطانی معمولا محیط خود را تغییر می دهند. آنها ترجیح می دهند در محیط های اسیدی تر زندگی کنند، بنابراین گلوکز یا قند را به اسید لاکتیک تبدیل می کنند. در نتیجه سطح pH ناحیه اطراف سلول های سرطانی می تواند تا محدوده اسیدی کاهش یابد. این فرآیند باعث می شود که تومورها رشد کرده و به سایر قسمت های بدن متاستاز یابند.
پژوهش ها چه می گویند؟
اسیدوز که به معنای اسیدی شدن است، در حال حاضر یکی از مارکرهای ابتلا به سرطان در نظر گرفته می شود. در این میان تحقیقات زیادی برای بررسی رابطه میان سطح pH و رشد سلول های سرطانی انجام شده است و می توان گفت که این یافته ها بسیار پیچیده هستند.
تا به امروز هیچ مدرک علمی و معتبری به دست نیامده که نشان دهد جوش شیرین می تواند از سرطان جلوگیری کند. علاوه بر این بسیار مهم است که به خاطر داشته باشیم: سرطان در بافت های سالم با سطوح pH طبیعی به خوبی گسترش می یابد. محیط های اسیدی طبیعی مانند معده نیز به خودی خود رشد سلول های سرطانی را تشویق نمی کنند.
در مقابل هنگامی که سلول های سرطانی شروع به رشد کنند، نوعی محیط اسیدی ایجاد می کنند که منجر به رشد بدخیم سلول ها می شود. هدف بسیاری از محققان کاهش اسیدیته این محیط است تا سلول های سرطانی نتوانند به رشد خود ادامه دهند.
در یک مطالعه مربوط به سال 2009 که توسط مجله تحقیقات سرطان منتشر شد، تزریق بی کربنات به موش باعث کاهش سطح pH تومور و سیر پیشرفت سرطان متاستاتیک سینه شد. از این رو ریزمحیط اسیدی تومورها می تواند با شکست شیمی درمانی در درمان سرطان مرتبط باشد. هدف قرار دادن سلول های سرطانی دشوار است زیرا ناحیه اطراف آنها اسیدی است، هرچند خود قلیایی هستند. بسیاری از داروهای سرطان در عبور از این لایه ها مشکل دارند.
در همین راستا مطالعات متعددی استفاده از داروهای ضد اسید را در ترکیب با گزینه های شیمی درمانی ارزیابی کرده اند. مهارکننده های پمپ پروتون (PPIs) دسته ای از داروها هستند که به طور گسترده برای درمان رفلاکس معده تجویز می شوند. میلیون ها نفر در سراسر دنیا از این ترکیبات استفاده می کنند.
یک مطالعه در سال 2015 که در مجله تحقیقات تجربی و بالینی سرطان به چاپ رسید، نشان داد که دوزهای بالای اس امپرازول به عنوان یک PPI به طور قابل توجهی اثر ضد توموری داروهای شیمی درمانی را در زنان مبتلا به سرطان سینه متاستاتیک افزایش می دهد.
نحوه استفاده از جوش شیرین
اگر می خواهید اسیدیته تومور را کاهش دهید، حتما با پزشک خود در مورد استفاده از PPI یا روش «خودت انجام بده» یا همان جوش شیرین صحبت کنید.
در مطالعه ای که موش ها تحت درمان با جوش شیرین قرار گرفتند، معادل 12.5 گرم در روز از این ترکیب استفاده شد. یعنی حدود 1 قاشق غذاخوری در روز.
برای بهره مندی از مزایای احتمالی ماده مذکور، یک قاشق غذاخوری جوش شیرین را با یک لیوان بزرگ آب مخلوط کنید. اگر طعم آن قابل تحمل نیست، از نصف قاشق غذاخوری به صورت دو بار در روز استفاده کنید. برای بهبود طعم می توان مقداری لیمو یا عسل نیز اضافه کرد.
فراموش نکنید حضور سدیم در فرمول جوش شیرین می تواند زیان های جدی را متوجه بدن و به ویژه قلب کند.
پیش از هر گونه درمان خانگی یا خود درمانی حتما با پزشک متخصص مشورت کنید.
گزینه های غذایی دیگر
جوش شیرین تنها انتخاب پیش روی ما نیست. غذاهای زیادی وجود دارند که به طور طبیعی pH قلیایی تولید می کنند. امروزی در نقاط مختلف دنیا بسیاری از مردم هم رژیم هایی را دنبال می کنند که بیشتر بر غذاهای قلیایی تمرکز دارند و از غذاهای اسیدی اجتناب می کنند.
برخی از غذاهای قلیایی رایج شامل موارد زیر هستند:
- سبزیجات
- میوه
- آب میوه یا سبزیجات تازه
- توفو
- آجیل و دانه ها
- عدس
