تأمین امنیت غذایی مردم همواره یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین مسائل کشورها و از وظایف اساسی هر دولتی است.
به نقل از ایسنا، محمدحسن روزی‌طلب، دبیر و عضو اندیشکده آب، محیط زیست، امنیت غذایی و منابع طبیعی الگوی اسلامی‌ایرانی پیشرفت در یادداشتی نوشت: در یکی از تدابیر سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به صورت مستقیم به بحث تأمین امنیت غذایی اشاره شده و بر این موضوع فرابخشی -که از وظایف اساسی هر دولت است- تأکید گردیده است.
تأمین امنیت غذایی مردم همواره یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین مسائل کشورها است. امنیت غذایی از چهار محور اساسی به شرح زیرتشکیل شده است:
* فراهم بودن غذا (از نظر کمیت، سلامت و کیفیت برای آحاد جامعه و ازطریق تولید داخلی و یا واردات)
* دسترسی آسان به غذا (از نظر اقتصادی و اجتماعی برای همه اقشار مردم)
* مصرف غذا (در سطح خانوار از نظر الگوی صحیح مصرف و رعایت معیارهای بهداشتی و تأمین میزان پروتئین‌های گیاهی و حیوانی، عناصر غذایی، مواد معدنی و ویتأمین‌های مورد نیاز در مراحل مختلف رشد و سن انسان و ...)
* ثبات (تأمین مواد غذایی مورد نیاز در بلندمدت از نظر توان اقتصادی دولت برای خرید و واردات مواردی که در داخل به دلایل مختلف مقدور نیست).
در یکی دیگر از بندهای تدابیر (تأمین امنیت و ایمنی غذایی با تأکید بر تولید داخلی، ترویج تغذیه سالم و حلال، ممنوعیت تولید و واردات محصولات تراریخت بدون مجوز سلامت و ایمنی زیستی، اصلاح الگوی تولید و توزیع و مصرف مواد غذایی و محصولات کشاورزی و دامی و آبزی، و برقراری سازوکارهای نظارتی مورد نیاز) مسائل و الزاماتی دارد که توجه به آنها از شروط تحقق اهداف مربوطه در سند الگو آمده است.
این موارد به شرح ذیل است:
* بحران آب و کاهش منابع آب زیرزمینی:
در اکثر دشت‌های کشور به علت عدم برنامه‌ریزی لازم بین دستگاه‌های ذی‌ربط با مسئله آب برای تأمین امنیت غذایی آینده کشور روبه‌رو هستیم؛ که علی رغم ابلاغ سیاست‌های کلان و برنامه‌های سوم تا ششم توسعه، هنوز این مشکل ادامه دارد. ادامه این روند موجب می‌شود در آینده، ۲-۳ میلیون هکتار از اراضی آبی کشور -که از منابع آب زیرزمینی استفاده می‌کنند- در معرض تهدید جدی قرار گیرد. به علاوه، تغییر اقلیم و افزایش درجه حرارت کره زمین نیز آثاری منفی در تولید محصولات کشاورزی و مدیریت آب و منابع طبیعی کشور خواهد داشت.
* عدم بهره‌برداری صحیح و حفاظت از منابع خاک و همچنین تغییر بی‌رویه کاربری اراضی کشاورزی به مصارف غیر کشاورزی
* عدم رعایت استانداردهای ملی و بین‌المللی توسط تولیدکنندگان و صنایع فراوری محصولات کشاورزی و مواد غذایی:
فقدان نظارت لازم از طرف دستگاه‌های مرتبط کشور برای الزام تولیدکنندگان به رعایت مصرف صحیح و با کیفیت سموم گیاهی، کودها و مواد شیمیایی و غیره برای تولید محصولات زراعی، باغی، دامی و آبزیان و ...
* ارتباط مستقیم امنیت غذایی با توان اقتصادی:
آحاد جامعه برای خرید مواد غذایی و ایجاد زیرساخت‌های بهداشتی و محیط زیستی لازم خانوار، نیاز به توان اقتصادی مطلوب دارند. متأسفانه در سال‌های اخیر با گسترش فقر و بیکاری و در نتیجه کاهش توان خرید، مردم کشور از این نظر در شرایط مطلوبی قرار ندارند.
* عدم حمایت و پشتیبانی لازم دولت از تولیدکنندگان بخش کشاورزی (در مقایسه با سایر کشورهای مشابه جهان از نظر ایجاد زیرساخت‌های لازم)
* عدم وظیفه‌مند بودن و ارتباط مؤثر دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی با صنایع و تولیدکنندگان بخش کشاورزی (برای ترویج الگوی صحیح کشت و به‌کارگیری روش‌های تولید متناسب با شرایط اقلیمی و بوم‌شناختی کشور با تأکید بر حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست و افزایش بهره‌وری از نهاده‌ها و عوامل تولید نظیر آب، خاک، ماشین‌آلات، انرژی و ...)
