ضرورت پایان بخشی عاجل و قاطع به فرآیند اندیشه سوزی و تنگ نظری در مهد تفکر، خلاقیت، اندیشه ورزی و بازگرداندن روحیه جویشگری و قابلیت پژوهشگری در دانشگاه ها و در سطوح مختلف جامعه امری اجتناب ناپذیر است.
ایجاد فضای سالم برای رقابت چه در فضای واقعی و عینی جامعه و چه در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی توسط مدعیان دانشگاهی، علی الخصوص اساتید محترم که داعیه توسعه با پیشرفت ایرانی اسلامی دارند و گستره دانش بر ضمه آنان است ، افکار و عقاید علمی خود را که حاصل سالها تلاش و تجربه است در اختیار جویندگان علم قرار دهند و با ابزار شبکه سازی و تیم سازی افکار را به چالش درآورند تا مسائل الویت دار کشور در هر زمینه ای احصاء شود.
چه بسیارند اساتید بزرگوار کشورمان که چهره های علمی و ماندگارند و علم خود را ترویج می دهند حتی با بارگذاری یک عکس از زاویه دید خودشان بدون توضیح و با برداشت آزاد در برخی شبکه های اجتماعی، ذهن فالورهای گزینش نشده خود را به چالش می کشند و اینچنین از هر ابزاری برای اشاعه دیدگاه ها و باورها و نوع نگاه خود، اثرگذار و مهندسی شده استفاده می نمایند. آنان بر این باورند که حصارکشی بر علم، بر تجربه و دانش ، تحجر فکری و تنگ نظری در اشکال مختلف است و صرفا به تقابل و رویارویی و ستیز ختم می‌گردد، یعنی به‌جای بهینه‌سازی و هنر استفاده مثبت از پتانسیل بالقوه و (به فعل درآوردن آن) تنها باعث تخریب و زائل ساختن همه‌ی ظرفیت‌های نهفته جامعه خواهد شد.
متاسفانه برخی استادنماها که به مسافرکشان علمی تعبیر می شوند تنگ نظرند و افکار و نظریه های خود را در خفا و برای عده ای خاص قابل دسترس قرار می دهند. آنان یا از صحت و سقم داده سازی هایشان اطمینان ندارند و یا هراس از نشر دارند و دچار تحجر گردیده اند.
این مناسابات باعث خدشه دار شدن چهره علمی کشور و از سوی دیگر باعث ایجاد حس بی اعتمادی مخاطبین می شود و نشر علم صورت نخواهد گرفت. استاد مطهری معتقد بودند جهالت در تعبیرات روشن فکر مآبانه متجلی می شود.
همانگونه که امروز جلوه های گوناگونی از آن در تمامی سطوح به چشم می خورد و در جامعه با انواع تحجرهای علمی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و ... مواجه هستیم که این نشأت گرفته از پیش داوری ها و استدلالات غیر علمی و توجیهات مترسک های علمی است که در بوستان علمی کشور جای گذاری شده اند و تنها اندیشه‌ها و افکار همسان با الگوهای ذهنی خود را می‌پذیرند. اگر این مصداق تحجّر و تنگ نظری را به‌عنوان نوعی ناهنجاری اجتماعی بشناسیم، این گونه افراد یا در جایگاه و نقش اجتماعی خود و یا در محیط کار و ارتباطات خود دچار اختلال و افراط و تفریط شده اند و همه مسائل را با ذهن صفر و یکی خود محاسبه می کنند و در ورودی ذهنشان غربالگری با سنجه های ذاتی خود انجام می دهند و اندیشه های فازی را قبول ندارند. چرا که همیشه دور خود را حصارکشی می کنند.
چهارچوب های فکری و اعتقادات منفی، ما را در دنیایی کوچک و در قالب ترس‌ها و تفکرات منفی، محدود و اسیر می‌کنند. گرچه هر‌کسی در زندگی چشم‌اندازهای منحصر به فرد خود را دارد. ولی نباید اجازه دهیم افکار قدیمی و بسته ما را از قطار زندگی و تعامل باز دارند، به بیانی روشن‌تر در دایره بسته افکار کهنه اسیر و گرفتار نشویم.
پیشرفت در گرو فکری باز و بدون تنگ نظری است.
فرحناز غلمانی، پژوهشگر گروه مدیریت و تعالی عملکرد پژوهشکده مطالعات توسعه جهاد دانشگاهی
