تاریخچه تریاک، یک شمشیر دو لبه

به گزارش اطلاع نیوز

تاریخ شناخت و استفاده‌های مختلف از تریاک به 7 هزار سال قبل باز می‌گردد. از گذشته تا کنون مطالعات زیادی بر روی این  ماده گیاهی انجام گرفته است و از فواید و مضررات آن بسیار گفته شده است.

مدرکی که نشان می‌دهد از تریاک چه زمانی برای اولین بار استفاده شده است مربوط می‌شود به بقایای جامانده از اجداد انسان‌ها در دوران نئو سنگی در نزدیکی شهر بارسلونای اسپانیا، بسیاری از باستان شناسان بر این باورند که استفاده از این ماده صرفا برای مصارف دارویی و کاهش درد بوده است. یونانیان باستان بر این عقیده بودند که اولین بار گیاه تریاک به وسیله‌ی الهه‌ دِمِتِر به آنها هدیه داده شده است. دمتر الهه‌ حاصلخیزی است. در بسیاری از شهرهایی که در گذشته تحت سلطه‌ی امپراطوری یونان بوده است نماد‌هایی از گل‌های گرز مانند تریاک در نزدیکی مجسمه‌های خدایان به چشم می‌خورد.

در منابعی دیگر نزدیکترین زمان استفاده از تریاک را به 3 هزار و 400 سال قبل از میلاد مسیح ارتباط می‌دهند. در این منابع اشاره شده است که تریاک اولین بار در منطقه بین النهرین کشت شده است و سومریان از آن به عنوان گیاه شادی یا "هول جیل" یاد می‌کردند. در این منبع آورده شده که بعد از آنکه سومریان از این گیاه به طور متداول استفاده می‌کردند، آنرا به آشوریان معرفی کردن و آشوریان نیز تریاک را به مصر بردند و در آنجا به کشت آن پرداختند، بعد از مدتی تقاضا برای استفاده از این ماده افیونی در تمام این مناطق به شکل چشم گیری افزایش پیدا کرد تا جایی که با افزایش زمین‌های زیر کشت و برداشت مقدار زیادی تریاک از این زمین‌ها، این ماده به یکی از کالا‌های اصلی در مبادلات تاجران در جاده ابریشم تبدیل شد. بعد از آنکه در مدیترانه و بخش‌های زیادی از آسیا این گیاه کشت شد، سرانجام تریاک به کشور پهناور چین رسید و در همان دوران بود که جنگ بزرگ تریاک شکل گرفت. چین در سده 1800 واردات تریاک از هند را که یکی از اصلی ترین مستعمرات بریتانیا بود و تمامی مزارع تریاک هند در دستان انگلیسی‌ها بود را ممنوع اعلام کرد و بعد از آن انگلستان با ناوگان دریایی خود به رودخانه یانگ تسه کیانگ رسید و در آنجا بود که پس از غلبه بر چین، هنگ کنک را به مستعمرات خود اضافه کرده و صادرات تریاک به چین را با بستن قرار داد نانجینگ بار دیگر از سر گرفت.

جنگ دوم تریاک زمانی اتفاق افتاد که نیروهای انگلیسی به همراه نیروهای فرانسوی در صدد آن بر آمدند که به دنبال امتیاز بیشتر از خانواده سلطنتی چین باشند، از همین رو به این کشور در بین سالهای 1856 تا 1860 حمله کردند. چین مجددا در این جنگ شکست خورد و بعد از آن دوباره تجارت تریاک قانونی شد.

نحوه تولید تریاک

گرز تریاک را بعد از آنکه به اندازه‌ی کافی بزرگ شد و یا اصطلاحا رسید، کاسبرگ‌هایش را به وسیله‌ی یک تیغ تیز و قبل از طلوع آفتاب، تیغ میزنند تا بعد از خارج شدن مواد موجود درون گل و خشک شدن آن در هوای آزاد نسبت به جمع آوری آنها اقدام کنند.

مواد تشکیل دهنده تریاک

مورفین اصلی ترین ماده تشکیل دهنده تریاک است که چیزی در حدود یازده درصد از آن را تشکیل می‌دهد. مورفین خود از یک ماده شیمیایی به نام آلکالوئید تشکیل شده است که این آلکالوئید نیز خود از نوع اپیوئید است. در سال‌های اخیر بیشترین میزان واردات تریاک به کشور آمریکا به صورت هروئین بوده است که این ماده خود با انجام فرآیند‌های شیمیایی بر روی مورفین حاصل می‌شود. از دیگر آلکالوئیدهایی که در تریاک وجود دارد می‌توان به پاپاورین، نارسئین، کدوئین، نوسکاپین و تبائین اشاره کرد. 

پاپاورین

یکی از ترکیبات موجود در تریاک است که برای درمان اختلال نعوظ در مردان بسیار استفاده می‌شود و معمولا به صورت آمپول مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ترکیب به دلیل آنکه نامحلول در آب است در شیره‌ی تریاک وجود ندارد.

نارسئین

در گذشته ازآن به عنوان جایگزین مورفین استفاده می‌شده است اما امروزه کاربرد چندانی ندارد، این ماده یک آلکالوئید است که به میزان 0.1 تا 0.5 درصد در ماده تریاک وجود دارد.

کدوئین

این آلکالوئید پر مصرف ترین آلکالوئید در تمام دنیا است و در ساخت بسیاری از داروها مورد استفاده قرار می‌گیرد، نام دیگر آن متیل مورفین است که به میزان 0.3 تا 3 درصد تریاک را تشکیل می‌دهد. از آن در ساخت داروهای ضد درد، ضد سرفه و ضد اسهال استفاده می‌شود. این ماده اولین بار توسط  ژان ربیکه شیمیدان فرانسوی در اوایل سده‌ی 1800 از تریاک استخراج شد.

نوسکاپین

این ماده نیز یک آلکالوئید است که برای درمان سرفه از آن استفاده می‌شده است اما در یک قرن گذشته از آن به عنوان داروی ضد سرطان خصوصا سرطان پروستات یاد می‌شود.

تبائین

این ماده یک آلکالوئید افیونی است و بیشتر از آنکه مسکن باشد یک محرک است. استفاده بیش از اندازه از این ماده می‌تواند سبب ایجاد مسمومیت در فرد شود. همچنین از این ماده در ساخت داروهایی که برای ترک اعتیاد به تریاک مورد استفاده قرار می‌گیرد نیز استفاده می‌شود. نام دیگر تبائین پارامورفین است و نام آن به یکی از شهرهای مصر باستان اشاره دارد به نام Thebai. 

استفاده‌های پزشکی از تریاک

به طور کلی تریاک از قدیم الایام برای اهداف پزشکی به طور گسترده استفاده می‌شده است. از این ماده‌ی افیونی برای تسکین درد‌ها بعد از عمل‌های جراحی و همینطور کاهش دردهای ناشی از جراحت های سطحی و عمقی استفاده می‌شده است. همچنین در گذشته دندانپزشکان جهت کاهش دردهای دندانی بیماران خود این ماده را زیاد مورد استفاده قرار می‌دادند. امروزه نیز از مشتقات تریاک برای درمان بیماری‌هایی نظیر اعتیاد استفاده می‌شود که مهم ترین و معروف ترین این مواد متادون است.

معدن تریاک

در اوایل قرن نوزدهم هزاران نفر از کارگران چینی در جریان ساخت خط آهن سراسری در آمریکا و همچنین تب استخراج طلا در سال 1849 به این کشور مهاجرت کردند و به همراه خود طبق عادت مقادیر زیادی تریاک برده و استفاده می‌کردند. اما بعد از گذشت سالها و پس از آنکه چینی‌ها در آمریکا مستقر شدند در محله‌های خود اقدام به خرید و فروش تریاک کردند که از همان زمان به بعد محله چینی‌ها یا " چاینا تاون" برای خود در این زمینه اسم و رسمی دست و پا کرد. این اولین مرکزی بود که در دنیای غرب به طور علنی اما غیر قابل پیگیری اقدام به خرید و فروش تریاک می‌کرد. در دهه‌ی هفتاد از سده‌ 1800 میلادی، مصرف تریاک در میان جمعیت آمریکایی به یکی ازعادت‌ها تبدیل شده بود. شهر سانفرانسیسکو به اولین شهری در جهان تبدیل شد که برای خرید و فروش و مصرف تریاک قوانین منع کننده وضع کرد. در آن سالها بسیاری از زنان و مردان آمریکایی نسبت به مصرف این ماده اعتیاد پیدا کرده بودند. از همین رو بسیاری از سفید پوستان بر این باور بودند که بسیاری از مشکلات اجتماعی و فساد‌های اخلاقی مانند تن فروشی و دزدی ریشه در مصرف این ماده مخدر دارد. از همین رو بر آن شدند تا با وضع قوانین سخت گیرانه از سفر و مهاجرت چینی‌ها به ایالات متحده جلوگیری کنند. این قانون از سال 1882 به مدت 10 سال اجرا شد و جز اولین قوانین ضد مهاجرتی ایالات متحده آمریکا بود.

انواع مختلف ماده مخدر 

در سال 1803 یک دانشمند آلمانی به نام فردریش سارتنر با استفاده از تکنیک‌هایی توانست با خالص سازی تریاک، مورفین را بدست آورد. مورفین یک مسکن بسیار قوی بود که برای دردهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گرفت و به عنوان ماده اصلی تریاک شناخته می‌شود. از مورفین در جنگ داخلی آمریکا برای تسکین درد سربازان و جنگ جویان استفاده می‌شد اما به دلیل قدرت زیاد این ماده بعد از پایان جنگ علاوه بر ویرانی‌ها و آثار مخرب جنگ، تعداد زیادی از سربازان معتاد شده بودند. بر اساس بسیاری از گزارشها چیزی در حدود 400 هزار نفر بعد از پایان جنگ به این ماده اعتیاد پیدا کرده بودند که این میزان از بیماران وابسته به تریاک به یکی از مشکلات اصلی دولت مردان در دوران پس از جنگ تبدیل شده بود.

در نیمه‌ی دوم قرن نوزدهم میلادی دانشمندان به این فکر افتادند که به دنبال ساخت ماده و مسکنی باشند که اثرات اعتیاد و وابستگی کمتری نسبت به مورفین داشته باشد از همین رو یک دانشمند انگلیسی به نام آلدر رایت در سال 1874 توانست یک ماده مشتق از مورفین بدست آورد که وابستگی آن کمتر از مورفین بود و آن ماده چیزی نیست به جز هروئین. در حدود 20 سال بعد یک دانشجوی ژاپنی در آلمان توانست ماده مخدر شیشه را اختراع کند.

استفاده‌های پزشکی از هروئین

قبل از آنکه از این ماده استفاده‌های غیر پزشکی و تفریحی بشود بسیاری از پزشکان از این ماده برای تسکین دردهای بیماران خود استفاده می‌کردند.

استفاده در ابعاد وسیع و تجاری بر می‌گردد به سال دهه‌ی 1890 زمانی که شرکت دارو سازی بایر اقدام به تولید قرص‌های هروئین کرد و آنرا به عنوان داروی ضد سرفه معرفی کرد. این شرکت عقیده داشت که محصول جدید آنها ضد سرفه و ضد سرماخوردگی است و برای انواع رنج‌های سنی از جمله کودکان نیز مناسب است. اما با گذشت 10 سال از ساخت و تولید هروئین جوامع اروپایی و آمریکایی به این ماده اعتیاد پیدا کردند به طوری که تعداد بیماران وابسته به این ماده مخدر به طور روز افزون در حال افزایش بود.

هروئین سیاه

این نوع ار هروئین دارای رنگ تیره‌ است که در اواسط دهه 1990 در غرب رودخانه می سی سی پی به وفور پیدا می‌شد. این ماده برای اولین بار از مکزیک وارد خاک آمریکا شد. در حالی که در مناطق شرقی آمریکا از پودر سفید هروئین که بیشتر میزان آن از کشور کلمبیا وارد ایالات متحده شده بود، بیشتر مورد استفاده قرار می‌گرفت. 

ترک اعتیاد تریاک

ترک اعتیاد با توجه با سال‌های که بیمار درگیر استفاده از آن بوده است رابطه مستقیم دارد.

ترک اعتیاد روش‌های متفاوتی دارد که در زیر به تفضیل آنها را توضیح می‌دهیم.

روش اول ترک کردن اعتیاد به روش سنتی است

در این روش فرد درگیر به این بیماری مصرف خود را با توجه به میزان مصرف روزانه کم و کمتر می‌کند تا اینکه استفاده از آن به صفر برسد.

روش ترک اعتیاد ناگهانی( روش یابویی)

در این روش فرد به طور ناگهانی اقدام به ترک تریاک می‌کند که این مورد می‌تواند عوارض زیادی برای فرد داشته باشد.

مصرف متادون

در میان افراد جامع اینگونه استنباط می‌شود که داروی متادون می‌تواند جایگزینی بسیار مناسب برای تریاک باشد این درحالی است که این ماده همان تریاک با آلکالوئید‌های حل شده و موثر همان ماده در مایعات است و تنها تفاوتی که برای فرد مصرف کننده دارد روش مصرف آن است که بیمار را از خطر ابتلا به سایر بیماری‌‌ها مانند ایدز و هپاتیت دور نگه می‌دارد.

سم زدایی 

در این روش که یکی از جدید ترین و به روز ترین روش‌های ترک اعتیاد است از داروی آنتاگونیست استفاده می‌شود که درد بسیاری را بیماران باید در مدت طول درمان تحمل کنند.

 ترک در خانه با داروی B2 

در این روش درد و خماری کمتری برای بیماران در هنگام ترک ایجاد می‌شود و برگشت بیمار به شرایط قبل بسیار کمتر است.

در انتها باید به این مطلب اضافه کنیم که ترک اعتیاد و رهایی از آن احتیاج به یک اراده‌ی بسیار قوی دارد.