لکنت زبان یک اختلال گفتاری است. این اختلالات گفتاری ممکن است با رفتارهای مضطرب مانند چشمک زدن یا لرزش های مکرر لب همراه باشد. لکنت زبان می تواند ارتباط برقرار کردن با دیگران را سخت کند، که اغلب بر کیفیت زندگی فرد تاثیر می گذارد.
به طور کلی این اختلال می تواند در شرایط مختلف به گونه ای کاملا متفاوت عمل کند. به عنوان مثال هنگامی که فرد در یک گروه صحبت می کند یا پشت تلفن ممکن است لکنت او شدیدتر باشد و هنگام آواز خواندن، روخوانی و صحبت کردن همزمان با گروهی از افراد لکنت او را کاهش دهد.
چه کسی لکنت زبان دارد؟
چیزی در حدود سه میلیون نفر در آمریکا لکنت زبان دارند. لکنت زبان بر روی تمامی سنین می تواند وجود داشته باشد و تقریبا 5 درصد از همه کودکان در طول زندگی خود از چند هفته تا چند سال به لکنت دچار می شوند. پسران دو برابر بیشتر از دخترها لکنت می گیرند ولی اغلب آنها در کودکی مداوا می شوند.
ما صداهای گفتاری را از طریق یک سری از حرکات دقیق و هماهنگ حرکت عضلانی شامل تنفس، آوازی (تولید صدا) و بیان (حرکت گلو، سینه، زبان و لب ها) تولید می کنیم.
لکنت زبان توسط موارد زیر توصیف می شود:
1- کلمات، صداها یا هجا تکراری
2- صحبت کردن به صورت مکث دار
3- گفتار ناسازگار
طبق گفته سازمان ملی ناشنوایان و سایر اختلالات ارتباطی (NIDCD)، لکنت بر حدود 5 درصد کودکان 2 تا 5 ساله تاثیر می گذارد. اکثر کودکان در بزرگسالی به لکنت ادامه نخواهند داد. به طور معمول، وقتی کودک شما بزرگ شد، لکنت متوقف می شود. مداخله در اوایل نیز می تواند به جلوگیری از لکنت در بزرگسالی کمک کند.
با این حال، NIDCD همچنین بیان می کند که بعضی از کودکان، کمتر از 1 درصد، در بزرگسالی به لکنت ادامه خواهند داد. همچنین، اگر یک کودک پس از سن 8 تا 10 شروع به لکنت کند، به احتمال زیاد لکنت در بزرگسالی ادامه می یابد.
انواع لکنت زبان چیست؟
اگر چه مکانیسم دقیقی برای آن مشخص نشده است اما دو نوع از لکنت زبان بیشتر رایج است و نوع سوم دلایل روان شناختی دارد.
سه نوع لکنت وجود دارد:
تکاملی: شایع ترین مورد بین کودکان کمتر از 5 ساله، به ویژه در پسرها،که به هنگام تکامل توانایی های خود در بیان رخ می دهد و معمولا بدون درمان رفع می شود. این شایعترین نوع لکنت زبان است. این نوع از اختلال لکنت زبان زمانی رخ می دهد که توانایی گفتار و زبان کودکان قادر به پاسخگویی به خواسته های کلامی آنها نباشد.
نوروژنیکی: لکنت نوروژنیکی ممکن است بعد از یک سکته مغزی، ضربه به سر یا سایر انواع آسیب مغزی رخ دهد.این اختلال به دلیل عدم توانایی فردی برای هماهنگ کردن و فرستادن سیگنال های مختلف و اختلالات ارتباطی بین مغز و اعصاب و عضلات این مورد را ایجاد می کند.
روانی: این مورد ناشی از یک قسمت از مغز است که تفکر و استدلال را کنترل می کند. سومین نوع لکنت زبان، که لکنت زبان روان شناختی نامیده می شود، می تواند به علت آسیب های عاطفی یا مشکلات فکری باشد. زمانی تصور می شد همه لکنت زبان ها روانگرایی است، اما امروزه ما می دانیم که لکنت زبان روان شناختی نوعی نادر از این اختلال است.
نشانه های لکنت زبان چیست؟
لکنت زبان با کلمات، صداها یا هجا ها تکراری و اختلالات در مقدار طبیعی گفتار مشخص می شود.
به عنوان مثال، یک فرد ممکن است حرف های صامت مانند K""، "G" یا T" " تکرار کند. آنها ممکن است در بیان صداهای خاص یا شروع کردن جمله مشکل داشته باشند.
استرس ناشی از لکنت زبان ممکن است در علائم زیر مشخص می شود:
تغییرات فیزیکی مانند حرکات غیرعادی صورت، لرزش لب، چشمک زدن بیش از حد چشم و تنش در صورت و اندام های فوقانی بدن
نا امیدی هنگام تلاش برای برقراری ارتباط
تردید یا مکث قبل از شروع صحبت کردن
امتناع از صحبت کردن
گریز کردن از صداها یا کلمات اضافی به جملاتی مانند "uh" یا um""
تکرار کلمات یا عبارات
تنش در صدا
بازچینی کلمات در جمله
ساختن صداهای بلند با کلمات، مانند "نام من Amaaaaaaanda است"
بعضی از کودکان ممکن است آگاه باشند که لکنت زبان دارند.
موقعیت اجتماعی و محیط های پر تنش می تواند احتمال وقوع لکنت زبان را افزایش دهد. سخنرانی عمومی می تواند برای کسانی که لکنت دارند چالش برانگیز باشد.
چه چیزی باعث لکنت زبان می شود؟
علل متعددی باعث لکنت زبان می شود. برخی از این موارد عبارتند از:
شجره نامه لکنت زبان
پویایی خانواده
فیزیولوژی عصب
تکامل در دوران کودکی
آسیب مغزی ناشی از یک سکته می تواند باعث لکنت عصبی شود. آسیب عاطفی شدید نیزمی تواند باعث لکنت روانی شود.
لکنت زبان ممکن است در خانواده ها به دلیل یک اختلال ارثی در بخشی از مغز که زبان را اداره می کند، اتفاق بیافتد. اگر شما یا والدینتان لکنت داشته باشید، فرزندان شما نیز ممکن است لکنت داشته باشند.
چگونه لکنت زبان تشخیص داده می شود؟
لکنت معمولا توسط پاتولوژیست گفتاری زبان (SLP) تشخیص داده می شود. یک متخصص بهداشت حرفه ای است که برای تست و درمان افراد مبتلا به اختلالات صوتی، گفتار و زبان آموزش دیده است. به هیچ تست تداخلی نیاز نیست. به طور معمول، شما یا فرزندتان می توانید علائم لکنت را نشان دهید و یک آسیب شناس زبان گفتاری می تواند میزان لکنت شما یا فرزند شما را ارزیابی کند. پاتولوژیست گفتار زبان، عوامل مختلفی را شامل: تاریخچه بیماری کودک (چه زمانی و در چه شرایطی متوجه لکنت شد)، تجزیه و تحلیل رفتار کودک و ارزیابی توانایی های گفتاری و زبان کودک و تاثیر لکنت بر زندگی او را مورد ارزیابی قرار می دهد. هنگام ارزیابی یک کودک خردسال برای لکنت زبان، یک پاتولوژیست زبان گفتاری سعی خواهد کرد پیش بینی کند که آیا احتمال دارد لکنت کودک ادامه داشته باشد یا آن را فراموش می كند.
درمان لکنت زبان
بچه هایی که لکنت زبان دارند ممکن است به درمان نیاز نداشته باشند، زیرا لکنت در حال تکامل معمولا با گذشت زمان رفع می شود. گفتار درمانی برای بعضی از کودکان میتواند روش دیگری باشد. و درمان زود هنگام در این رده سنی می تواند از ادامه دار بودن این اختلال در آنها جلوگیری کند. متخصصان در این زمینه توصیه می کنند کسانی که علائم اولیه آن را دارند یا در خانواده و والدین شخصی به این اختلال دچار شده است حتما برای درمان زود هنگام و پیشگیری به یک پاتولوژیست مراجعه کنند و تست های اولیه را انجام دهند. این درمان های اولیه شامل آموزش هایی به پدر و مادر برای رفتار بهتر و اثربخشی بیشتر درمان بر روی بچه ها نیز می باشد. آنچه به پدر و مادرها آموزش داده می شود:
یک محیط آرام در خانه فراهم کنید که اجازه دهد کودک فرصت های زیادی برای صحبت کردن داشته باشید. توجه خاصی که باید به کودک داشته باشند به ویژه هنگامی که کودک هیجان زیادی برای صحبت کردن دارد.
از پرخاش و تندی با کودک خود زمانی که می خواهد با شما صحبت کند خودداری کنید و کاملا آماده تشویق کردن او برای ادامه تلاشش باشید.
اگر کودک شما علاقه ای به صحبت کردن در جمع ندارد او را تحت فشار نگذارید و با صبر و تحمل با او برخورد کنید.
خودتان نیز در هنگام صحبت با آرامش حرف بزنید و این حس را به کودک خود منتقل کنید.
به هیچ وجه سعی در تکمیل جملات او نداشته باشید و اجازه دهید خود این کار را بکند. به او یاد دهید حتی اگر در جمع غریبه ای به لکنت دچار شد بتواند منظور خود را با موفقیت به شخص مورد نظرش برساند.
اگر کودکتان دلش می خواهد در مورد مشکلش با شما صحبت کند خیلی راحت و بی پرده درباره ی مشکلی که دارد به او اطلاعات دهید و نشان دهید که این اختلال ممکن است برای هر کسی پیش بیاید.
راه های درمانی:
بسیاری از درمان های فعلی برای کودکان و بزرگسالان مبتلا به لکنت زبان، تمرکز بر راهی برای به حداقل رساندن لکنت است وقتی که در حال صحبت کردند هستند، مانند آهسته تر صحبت کردن، تنظیم تنفس خود و یا به تدریج تمرین کردن جملات پیچیده تر از جملات تک هجا می باشد. اکثر این درمان ها همچنین به درمان اضطراب کمک می کنند مخصوصا برای فردی که در شرایط های استرس زا دچار لکنت زبان می شود.
دارو درمانی
اداره غذا و داروی ایالات متحده (FDA) هیچ گونه دارویی برای درمان لکنت زبان را تایید نکرده است. با این حال، برخی از داروهایی که برای درمان سایر مشکلات و بیماری هایی مانند صرع، اضطراب یا افسردگی مورد تایید قرار گرفته اند، برای درمان لکنت زبان نیز استفاده می شوند. این داروها اغلب دارای عوارض جانبی هستند که برای مدت زمان طولانی می تواند مشکل ساز شود. تحقیقات برای پیدا کردن راه حل دارویی این اختلال همچنان ادامه دارد.
وسایل الکترونیکی
دستگاه های الکترونیکی برای درمان لکنت زبان استفاده می شود. یک مورد به بچه هایی راکه سریع صحبت میکنند با پخش کردن صدای ضبط شده ی آنها به آهسته صحبت کردن آنها تشویق می کند. دستگاه های دیگر مانند سمعک ها به کار گرفته می شود و می توانند با ایجاد سر و صدای منحرف کننده به کاهش لکنت کمک کند. در بعضی از مردم، استفاده از دستگاه های الکترونیکی می تواند به بهبود روانی لکنت در یک بازه زمانی کوتاه کمک کند. با این حال سوالات زیادی در مورد این که تا چه حد ممکن است چنین درمانی اثر کند و اینکه آیا افراد قادر به استفاده آسان از این دستگاهها در شرایط واقعی هستند یا خیر در ذهن ها باقیست به همین علت، محققان همچنان به بررسی اثربخشی دراز مدت این دستگاه ها می پردازند.
گروه های خود درمانی
بسیاری از مردم متوجه شدند که از طریق ترکیبی از خودآموزی و درمان می توانند به موفقیت بزرگی در این زمینه دست یابند. این گروه ها به شما کمک می کنند که به سطح بالاتری از مشکل خود برسید و بتوانید آن را درمان کنید.
گفتار درمانی
گفتار درمانی می تواند مانع از وقفه در گفتار و بهبود اعتماد به نفس کودک شما شود. این درمان بیشتر به کنترل الگوهای گفتاری تمرکز دارد که فرزند شما را به نظارت بر سخن گفتن خود، تقویت نفس و تنش حنجره خود تشویق می کند.
بهترین گزینه ها برای گفتار درمانی شامل افراد زیر می شود:
سه تا شش ماه لکنت داشته باشد
لکنت را تجربه کرده باشد
مبارزه با لکنت زبان و یا مشکلات عاطفی تجربه کرده باشد
دارای سابقه خانوادگی لکنت داشته باشد
والدین همچنین می توانند از تکنیک های درمانی برای کمک به فرزندان خود به کار گیرند تا در مورد لکنت زبان خود آگاهی کمتری داشته باشند. گوش دادن با صبر و حوصله خیلی مهم است، همانطور که زمان برای صحبت کردن کنار گذاشته می شود. افراد گفتار درمانی می توانند به والدین یاد دهند هنگامی که وقت مناسب برای اصلاح لکنت فرزند خود می باشد.
درمان های دیگر
چه به دنبال درمان باشید یا نه، ایجاد یک محیط کم استرس ممکن است به کاهش لکنت کمک کند. گروه های پشتیبانی برای شما و فرزند شما نیز موجود می باشد.
تحقیقات تکمیلی درباره ی لکنت زبان
محققان در سراسر جهان در حال بررسی راه هایی برای شناسایی زودرس و درمان لكنت هستند و علل آن را شناسایی می كنند. به عنوان مثال، دانشمندان در حال کار بر روی شناسایی ژن های احتمالی لکنت زبان ارثی هستند که در خانواده ها وجود دارند. سه ژن GNPTAB، GNPTG و NAGPA با هم به تخریب و بازیافت اجزای سلولی مشغول هستند. دانشمندان NIDCD سه نوع ژن را شناسایی کرده اند - یکی بر روی کروموزوم 12 و دو کروموزوم 16 - که مشخص شد که کشورهای پاکستان، انگلستان و ایالات متحده منبع لکنت هستند. جالب توجه است، جهش های دیگر در GNPTAB و GNPTG به دو اختلال متابولیک جدی مرتبط با موکولپییدوز ML) II ، III) وابسته هستند که همچنین با مشکلات بازیافت سلولی ایجاد می شود. محققان در حال بررسی چگونگی این نقص در بازیافت اجزای سلولی به نقص خاصی در سخن گفتاری هستند.
علاوه بر این، محققان در حال بررسی راه هایی برای شناسایی گروه هایی از افراد هستند که الگوها و رفتارهای لکنتی مشابه را نشان می دهند که ممکن است با یک علت مشترک همراه باشد.
دانشمندان از ابزارهای تصویربرداری مغز مانند PET (توموگرافی انتشار پوزیترون) و MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) برای بررسی فعالیت مغز در افرادی که لکنت دارند استفاده می کنند. محققان NIDCD همچنین به تصویر برداری مغز به عنوان راهی برای کمک به درمان افرادی که لکنت دارند، می پردازند. محققان همچنین در حال مطالعه بر روی این هستند که آیا بیماران داوطلب مبتلا به لکنت می توانند با کمک یک برنامه کامپیوتری الگوهای گفتاری خاص که مربوط به لکنت زبان است را برای جلوگیری استفاده از آن ها هنگام صحبت یاد بگیرند.
