پروفسور حسابی در سال 1281 در تهران از پدر و مادری تفرشی متولد شد. دکتر حسابی مقطع ابتدایی را در بیروت و در اوج نیازمندی مالی گذراند.
دکتر حسابی در چندین حوزه فعالیت می کرد او چهار زبان زنده دنیا را می دانست و در موسیقی هم تجربیاتی داشت و در نواختن ساز های ویولن و پیانو مهارت داشت ، علاوه بر موسیقی در ورزش هم پیشرو بود و دیپلم نجات غریقی داشت.
دکتر حسابی سرانجام در سال 1371 در بیمارستان دانشگاه ژنو سوییس درگذشت. آرامگاه خانوادگی وی نیز در شهر تفرش می باشد.
زندگینامه دکتر حسابی
نام اصلی: محمود خان میرزا حسابی
زادروز: دوشنبه ۳ اسفند ۱۲۸۱
درگذشت: پنجشنبه ۱۲ شهریور ۱۳۷۱
علت مرگ: به هنگام درمان قلبی
آرامگاه: شهر دانشگاهی تفرش
محل زندگی: ایران، فرانسه، لبنان، ایالات متحده آمریکا
ملیت: ایرانی
نام‌های دیگر: پروفسور محمود حسابی، پروفسور حسابی، دکتر حسابی
تحصیلات: لیسانس ادبیات، مهندسی راه و ساختمان، ریاضیات، ستاره‌شناسی و زیست‌شناسی، مهندسی برق، مهندسی معدن و دکتری فیزیک از دانشگاه تهران، دانشگاه سوربن، دانشگاه پرینستون، دانشگاه شیکاگو
پیشه: فیزیکدان، سناتور، وزیر آموزش و پرورش
لقب: پدر علم فیزیک ایران
پدر مهندسی نوین ایران
پدر فرهنگستان ایران
پدر علوم نوین ایران
دین: اسلام
مذهب: شیعه
همسر: صدیقه حائری
فرزندان: ایرج حسابی، انوشه حسابی
مادر: گوهرشاد حسابی
پدر: عباس معزالسلطنه
جایزه‌ها: نشان علمی کوماندور دولا لژیون دونور
نشان علمی افیسیه دولا لژیون دونور
دکتر حسابی در سن هفده‌سالگی لیسانس ادبیات، در نوزده سالگی لیسانس بیولوژی و پس از آن، مدرك مهندسی راه و ساختمان را اخذ نمودند. در آن زمان با نقشه‌كشی و راهسازی به امرار معاش خانواده کمك می‌كردند.
استاد همچنین در رشته‌های پزشكی، ریاضیات و ستاره‌شناسی به تحصیلات آكادمیك پرداختند. شركت راهسازی فرانسوی كه استاد در آن‌مشغول به كار بودند، به پاس قدردانی از زحماتشان ایشان را برای ادامه تحصیل، به كشور فرانسه اعزام‌كرد و بدین ترتیب در سال ۱۹۲۴ م به مدرسه عالی برق پاریس وارد و در سال ۱۹۲۵ م فارغ‌التحصیل شدند.
دکتر حسابی همزمان با تحصیل در رشته معدن، در راه‌آهن برقی فرانسه مشغول به كار گردیدند، و پس از پایان تحصیل در این رشته، كار خود را در معادن آهن شمال فرانسه ومعادن زغال سنگ ایالت «سار» آغاز كردند.
سپس به دلیل وجود روحیه علمی، به تحصیل و تحقیق در دانشگاه سوربن در رشته فیزیك پرداختند، و در سال ۱۹۲۷ (م) در سن بیست و پنج سالگی، دانشنامه دكترای فیزیك خود را با ارایه رساله یی تحت عنوان «حساسیت سلولهای فتو الكتریك» با درجه عالی دریافت كردند.
افتخارات دکتر حسابی
دکتر حسابی به سبب تلاشهای خستگی ناپذیر لقب پدر علم فیزیک و مهندسی نوین ایران در کشور را کسب نمود.
ایشان همچنین به دریافت بالاترین نشان علمی فرانسه یعنی لژیون دونور مفتخر شدند.
دکتر حسابی در سال ۱۹۹۰ به عنوان “مرد اول علمی جهان” برگزیده شد.
برجسته ترین اقدامات و خدمات دکتر حسابی
اولین نقشه برداری فنی و تخصصی كشور (راه بندرلنگه به بوشهر)
اولین راهسازی مدرن و علمی ایران (راه تهران به شمشك)
پایه گذاری اولین مدارس عشایری كشور
پایه گذاری دارالمعلمین عالی
پایه گذاری دانشسرای عالی
ساخت اولین رادیو در كشور
راه اندازی اولین آنتن فرستنده در كشور
راه اندازی اولین مركز زلزله شناسی كشور
راه اندازی اولین رآكتور اتمی سازمان انرژی اتمی كشور
راه اندازی اولین دستگاه رادیولوژی در ایران
تعیین ساعت ایران
پایه گذاری اولین بیمارستان خصوصی در ایران, به نام بیمارستان "گوهرشاد"
شركت در پایه گذاری فرهنگستان ایران و ایجاد انجمن زبان فارسی
تدوین اساسنامه طرح تاسیس دانشگاه تهران
پایه گذاری دانشكده فنی دانشگاه تهران
پایه گذاری دانشكده علوم دانشگاه تهران
پایه گذاری شورای عالی معارف
پایه گذاری مركز عدسی سازی اپتیك كاربردی در دانشكده علوم دانشگاه تهران
پایه گذاری بخش آكوستیك در دانشگاه و اندازه گیری فواصل گام های موسیقی ایرانی به روش علمی
پایه گذاری و برنامه ریزی آموزش نوین ابتدایی و دبیرستانی
پایه گذاری موسسه ژئوفیزیك دانشگاه تهران
پایه گذاری مركز تحقیقات اتمی دانشگاه تهران
پایه گذاری اولین رصدخانه نوین در ایران
پایه گذاری مركز مدرن تعقیب ماهواره ها در شیراز
پایه گذاری مركز مخابرات اسدآباد همدان
پایه گذاری انجمن موسیقی ایران و مركز پژوهش های موسیقی
پایه گذاری كمیته پژوهشی فضای ایران
ایجاد اولین ایستگاه هواشناسی كشور (در ساختمان دانشسرای عالی در نگارستان دانشگاه تهران)
تدوین اساسنامه و تاسیس موسسه ملی ستاندارد
تدوین آیین نامه كارخانجات نساجی كشور و رساله چگونگی حمایت دولت در رشد این صنعت
پایه گذاری واحد تحقیقاتی صنعتی سغدایی (پژوهش و صنعت در الكترونیك, فیزیك, فیزیك اپتیك, هوش مصنوعی)
راه اندازی اولین آسیاب آبی تولید برق (ژنراتور) در كشور
ایجاد اولین كارگاه های تجربی در علوم كاربردی در ایران
ایجاد اولین آزمایشگاه علوم پایه در كشور
