مناطق دیدنی و سوغاتی های ارومیه

شهرستان ارومیه یکی از کلان شهر های ایران است و مرکز استان آذربایجان غربی هم می باشد ارومیه دومین شهر پر جمعیت منطقه آذربایجان است و در دامنه کوه سیر و در میان دشت ارومیه واقع شده است. در سرشماری سال 1395 جمعیت این شهرستان بیش از 735 هزار نفر بود ، ارتفاع شهر ارومیه از سطح دریا در حدود 1332 متر می باشد و دریاچه ارومیه نیز در شرق این شهرستان می باشد.

تاریخچه شهر ارومیه

ارومیه در زبان آشوری به معنای شهر آب است ، اور به معنای شهر و میه به معنای آب می باشد، که البته در میان آذربایجانی ها شهر ارومیه به ارومی شهرت دارد. شهر ارومیه در سده های گذشته شاهد حوادث و رخداد های بزرگی بوده است از اشغال توسط عثمانی ها و روس ها تا شاه راه تجاری منطقه در قفقاز ، میان رودان و آسیای صغیر نیز بوده است.

ارومیه شهر اولین های زیادی در ایران نیز می باشد مثل : اولین بیمارستان به شیوه نوین ، اولین مدرسه ، اولین مرکز آموزش پزشکی ، اولین تلویزیون محلی و اولین نشریه محلی در ایران را در این شهر شاهد بودیم.
ارومیه پایتخت والیبال ایران و دومین شهر پرترافیک ایران می باشد.

ارومیه القاب زیادی در تاریخ داشته است مثل : دارنشاط ، پاریس ایران ، شهر آب ، شهر ادیان و مذاهب و البته در آخرین تغییر نام خود در دوره پهلوی به مدت کوتاهی به رضاییه تغییر نام داد که دوباره بعداز چندسال به ارومیه بازگشت.

غذاهای سنتی ارومیه 

از غذاهای مهم شهر ارومیه میتوان به دلمه برگ مو ، کوفته ، یتیمچه ، آش کشک ( قاتیخ) ، آش عیران (دوغ) آش اماج .

شیرینی های ارومیه 

مهمترین شیرینی ارومیه نقل است و البته مهمترین سوغات ارومیه نیز می باشد نقل در طعم های مختلف درست می شود که مهمترین انها ( بیدمشکی،گردویی،زعفرانی،پسته ای،بادامی) می باشد البته نباید از حلوای گردو و حلوای هویج ارومیه نیز به سادگی گذشت.

صنایع دستی ارومیه

صنایع دستی ارومیه شامل صنایع چوبی و ریزه کاری های چوب و نازک کاری چوب می باشد.

جاهای دیدنی ارومیه 

اماکن تاریخی ارومیه

ساختمان شهرداری ارومیه 

ساختمان شهرداری ارومیه در زمان رضا شاه بنا شده است. رضا شاه قطعه زمینی را برای ساختمان جدید شهرداری در نظر گرفت و در این زمین دو ساختمان بنا گردید، که از ساختمان مشرف به میدان ادارات به عنوان ساختمان شهرداری و از ساختمان داخل باغ به عنوان محل سکونت استاداران ارومیه استفاده می گردید.

یخچال دوققوز پله ( یخچال 9 پله )

یخچال دوققوز پله در محله قدیمی عسگرخان و در کنار نهر کوچکی به نام دره چای واقع شده است. در قدیم اهالی ارومیه از مکان به عنوان یخچال استفاده می کردند و مراسم چهارشنبه سوری را در کنار نهر دره چای با آیین های سنتی خودشان اجرا می کردند.
دوققوز در زبان ترکی به معنای عدد 9 است.

کلیسای مارسرگیز 

کلیسای مارسرگیز در دامنه کوه سیر در 12 کیلومتری شهر ارومیه واقع شده است و زیارتگاه عموم مسیحیان منطقه به خصوص آشوریان و ارامنه است. کلیسای مارسرگیز از سنگ ساخته شده که به صورت ماهرانه ای کار شده است، این بنا به دوره قبل از اسلام باز می گردد و به دستور خسرو پرویز به مناسبت پیروزی ایرانیان بر رومی ها ساخته شد. این بنا به دستور همسر مسیحی خسروپرویز پادشاه ساسانیان بنام شیرین بنا شد.

بنای سه گنبد ارومیه

در جنوب شهر ارومیه مرکز آذربایجان غربی برجی دوار از زمان سلجوقیه باقی مانده است که به شکل استوانه است و از دونوع مصالح ( آجر و سنگ ) ساخته شده است. سر در این بنا با خط کوفی تزئین شده است و این بنای استوانه ای قطعا آرامگاه است و با توجه به دوره ساخته شدنش می بایست یکی از بزرگان سلجوقیه در این مکان دفن شده باشد.

قلعه هلاکوخان ارومیه

قلعه هلاکوخان یکی از قدیمی ترین و تاریخی ترین بناهای آذربایجان غربی است. این قلعه در روستای آقا گنبد و دراسکله ای منتهی بین تبریز و ارومیه می باشد. مسیر این قلعه به این صورت میباشد: از ایلخچی به طرف سرای سمت چپ پیچیده وبه روستای آق گنبد می رسیم ، به ابتدای روستا طرف راست روستا راهی خاکی وجود دارد، بعد از پیمودن چند دقیقه در طول مسیر یک تابلو در سمت راست جاده پیداست که صعود به قلعه رو نشون میدهد.

مشخصات کلی قلعه از نظر استحکامات – موقعیت و استقرار شبیه قلعه های بابک، قهقهه و جوشون است، یعنی قلعه ای است که دسترسی به آن اسان نبوده و سه طرف آن پرتگاههای مخوف بوده ولی دفاع از قلعه توسط قلعه بانان به آسانی امکان پذیر و میسر می شده.

میدان انقلاب ارومیه ( میدان ایالت )

میدان انقلاب ارومیه یا به عبارتی به قول قدیمی ترهای ارومیه میدان ایالت از میدان های اصلی شهر ارومیه بوده که از سه جهت با سه ساختمان تاریخی منحصر به فرد احاطه شده است که متاسفانه کمتر کسی این میدان را می شناسد و ساختمان های این میدان نیز به علت عدم رسیدگی مسئولان تقریبا از بین رفته است.

قبرستان آمریکایی های ارومیه 

در سال ۱۸۷۸ میلادی (۵۶ سال قبل از تاسیس دانشگاه تهران و ۸۷ سال قبل از تاسیس آموزشکده کشاورزی رضائیه) در یک باغ ۱۵ هکتاری در ارومیه که ما امروز آن را با نام دانشگاه ارومیه میشناسیم توسط مبلغین مذهبی مذهبی آمریکایی که ۴۰سال قبل از آن وارد ارومیه شده بودند یک دانشکده پزشکی ساخته شد.این دانشکده که قدیمی ترین مرکز آموزش عالی به سبک جدید به شمار می رود سرپرستی آن را دکتر “ژوزف کاکران” که خود در ارومیه به دنیا آمده است و تحصیلات پزشکی خود را در نیویورک گذرانده بود بر عهده گرفت.این قبرستان از دو جنبه اهمیت دارد: اول اینکه این مبلغین مذهبی زمانی که وارد شهر ارومیه شدند در روند تاریخی شهر و سیر تکامل شهر ارومیه نقش بسزائی داشتند. دوم اینکه دکتر کاکران که خود متولد شهر ارومیه است پس از تحصیلات در خارج از کشور به ارومیه برگشت و اولین دانشگاه ارومیه را بنیان گذاشت از این جهت این مقبره برای اهالی شهر ارومیه از اهمیت زیادی برخوردار است. این قبرها حدود ۱۶۰ تا ۱۷۰سال قدمت دارند که نمونه دیگری از این قبرها وجود ندارند و روی قبرها به دو زبان فارسی و انگلیسی نوشته شده است.

مدرسه هدایت ارومیه 

این بنا در سال 1347 توسط مالک جدیدش که این ملک را خریداری نمود به مدرسه تغییر کاربری داد ، البته این بنا که خیلی از کتیبه های اصلی آن تخریب شده است مشخص نیست در چه سالی و توسط چه کسی ساخته شده است اما با توجه به معماری و مصالح به کار گرفته شده در این بنا می توان تخمین زد که این ساختمان در اواخر دوره قاجاریه ساخته شده است.

مسجد منار ارومیه

این مسجد که در مرکز شهر ارومیه و در ضلع شمالی خیابان امام خمینی واقع شده است ، این مسجد که در دوره قاجاریه و توسط دو تن از خوانین بزرگ ان زمان ارومیه بنام های حاجی علی یارخان و حاجی یدالله خان امیر نظمی افشار ساخته شده است و بنایی نسبتا کوچک شبستانی با تعدادی ستون چوبی می باشد.

مسجد سردار ارومیه 

مسجد سردار یا ساعتلو که قسمت مهمی از بافت قدیمی شهر ارومیه رو شامل می شه، ۴۰۰ الی ۵۰۰ متر با مسجد جامع فاصله داره و در عهد قاجاریه توسط عبدالصمد خان پدر آقاخان، جد اعظم عظیم السلطنه سردار ساخته شده است. 
وی در سال ۱۳۳۰ هجری قمری ساعت بزرگی رو بالای ورودی آن نصب می کند و به همین خاطر این مسجد رو مسجد ساعتلو هم می نامن.

کلیسای ماردانیال ارومیه 

کلیسای ماردانیال در 25 کیلومتری شمال ارومیه بر یک تپه باستانی واقع شده است. این کلیسا در دوره ساسانیان بنا شده که نمای ان به رنگ گندمی است و در جریان جنگ اول جهانی به صورت نیمه ویران درآمد و در چند سال گذشته بازسازی شده است.

کلیسای سورپ پطروس ارومیه

این کلیسا در فاصله 75 کیلومتری ارومیه و در روستای قره باغ واقع شده است. روستای قره باغ که در دره ای خوش آب و هوا بنام قره باغ واقع شده که با ساحل دریاچه ارومیه 5 کیلومتر فاصله دارد که جاده ی منتهی به روستا آسفالت می باشد و البته این روستا یکی از مناطق پرجمعیت حاشیه ارومیه است و در حدود 500 خانوار انجا زندگی می کنند ، در نزدیکی این کلیسا یک قبرستان مسیحی هم وجود دارد.

مدرسه 22 بهمن ارومیه 

بنای تاریخی مدرسه ۲۲ بهمن ارومیه با ۸۰ سال قدمت متعلق به دوران پهلوی بوده و با احتساب ساختمان، با زیربنای ۵ هزار و ۱۰۰ متر در بافت مرکزی شهر یعنی در تقاطع خیابان های امام خمینی(ره) و خیام قرار دارد.

کلیسای مارگیوگیز ارومیه 

این کلیسا در ده کیلومتری جنوب شرقی ارومیه در روستای گلپرچین واقع شده است که قدمت آن به دوره قاجاریه بر می گردد. این بنا پلانی مستطیل شکل به ابعاد ۱۶ در ۶/۸ متر با کشیدگی شرقی ـ غربی دارد.

کلیسای هوانس مقدس

این کلیسا به فاصلۀ حدود ۳۵ کیلومتری شمال شرق شهرستان ارومیه در روستای کوچک قره قیز واقع شده. روستا در دشتی معتدل و نیمه خشک در سیزده کیلومتری شمال شرقی نوشین شهر واقع شده و حدود یازده خانوار ترک و ارمنی در آن ساکن هستند که اکثر آنها به کار کشاورزی، باغداری و دامداری اشتغال دارند. این روستا دارای جاده های شوسه است که کلیسای تاریخی هوانس مقدس در حاشیۀ جنوبی و ابتدای روستا در ضلع غربی این جاده واقع شده است.

 قلعه اسماعیل آقا ارومیه

قلعه اسماعیل آقا برفراز کوهی در ۱۸ کیلومتری غرب ارومیه و حاشیه رودخانه نازلوچای قرار گرفته است. این قلعه در نیمه دوم قرن ۱۹ میلادی ساخته شده و بخشی از دیوارها و محل دیده­بانی آن هنوز هم پابرجاست. کاوش­های انجام یافته نشان می­دهد که در جنب قلعه اسماعیل آقا، بقایای بناها و قلعه سنگی دیگری که به دوران اورارتویی مربوط است وجود دارد.

قلعه بردوک ارومیه 

در ۶ کیلومتری روستای بردوک از توابع بخش صومای بردواست شهرستان ارومیه، قلعه مستحکمی از سنگ با تأمین کلیه شرایط دیده ­­بانی بنا شده است. از این قلعه به عنوان دژی ممتاز که بر معبر ورودی و خروجی دره اشراف کامل دارد، استفاده می­شد. دژ، متشکل از سه بخش حصار تدافعی، دیوار میانی و ابنیه مرکزی است.

قلعه دم دم ارومیه 

این قلعه در سال ۱۰۱۸ هجری قمری برفراز کوهی به همین نام در ۱۸ کیلومتری جنوب غربی ارومیه ساخته شده است. این قلعه به علت ارتفاع زیاد از سمت شمال و جنوب و اتصال آن به صخره سمت غربی که نزدیک به زمین است، دارای حصاری محکم و دروازه­ای در سمت جنوبی است.

جاهای دیدنی ارومیه 

طبیعت ارومیه

دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه در گذشته نام هایی از قبیل کبودان ، رضاییه و چی چست را داشته است. دریاچه ارومیه بزرگترین سطح آبی در ایران است و دومین دریاچه آب شور دنیاست ، این دریاچه در 17 کیلومتری شرق ارومیه قرار دارد.

غار تمتمه ارومیه ( غار تمتمان )

غار تمتمان از کهن ترین سکونت گاه های انسان در شمال غربی ایران، استان آذربایجان غربیه. پژوهش های کارلتون استانلی کوون انسان شناس امریکایی در سال ۱۹۴۹ میلادی نشان داد که این غار از ۴۰ هزار سال پیش مسکونی بوده. دهانه ی غار مثلثی و درازای آن ۳۵ و نیم متره. غار دارای یک اوشکوب و دو شاخه ست. گفتنی ست در نزدیکی غار تمتمان چشمه آبی قرار داره که روستاییان از آن بهره برداری می کنن. هوای غار در تابستان ها خنک و در زمستان ها نسبت به بیرون گرم تره.

چشمه های معدن زنبیل ارومیه 

چشمه زنبیل در 36 کیلومتری شمال شرقی ارومیه در دهستان نازلو چای واقع شده است. این چشمه بصورت دایره ای می باشد و حجم آب این چشمه 10 لیتر در ثانیه است.