قاره اروپا، در نیم‌کره شمالی زمین قرار دارد و پس از قاره اقیانوسیه، دومین قاره کوچک جهان است.
قاره اروپا با قاره آسیا در یک پهنه خشکی قرار گرفته‌اند و با یک‌دیگر خشکی بزرگ اوراسیا را تشکیل می‌دهند. مرز طبیعی میان اروپا و آسیا را کوه‌های اورال تشکیل می‌دهند.
مساحت اروپا حدود ۱۰ میلیون کیلومتر مربع است و بیش از ۷۳۰ میلیون نفر جمعیت دارد که یازده درصد از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند. با وجود مساحت نسبتاً کم خود، اروپا پس از آسیا دومین قاره جهان از نظر تراکم جمعیت است. اروپا در اصل شبه جزیره‌ای در شمال غرب اوراسیا و در شمال قاره آفریقا است. اروپا که به دلیل قرار گرفتن در منطقهٔ معتدل شمالی به قاره سبز معروف است بین آب‌های دریای خزر و دریای سیاه در جنوب شرقی، مدیترانه در جنوب، اقیانوس اطلس در غرب و دریای آدریاتیک در شمال قرار دارد. اروپا هم‌چنین جزایر بسیاری دارد که از جزایر بزرگ آن می‌توان به جزایر بریتانیا و ایسلند اشاره کرد. شماری از شهرهای مهم و تاریخی جهان ازجمله لندن، رم، مسکو، آتن، پاریس، و برلین در اروپا قرار گرفته‌اند.
یک سوم از زمین‌های این قاره قابل کشاورزی است که این درصدی بسیار بالاتر از دیگر قاره‌های جهان است. آب‌وهوای آن نیز در کل معتدل است و انسان از ده‌ها هزار سال پیش از قاره اروپا سکونت یافته‌است. وجود جریان آب گرم موسوم به گلف استریم که از اقیانوس به آب‌های غربی اروپا جریان دارد باعث معتدل شدن آب‌وهوای آن شده‌است. بیشتر مردم قاره اروپا سفیدپوست هستند و درصد بالای آن‌ها به زبان‌های هندواروپایی سخن می‌گویند.
پهنه اروپا به‌طور کل کم‌ارتفاع است اما کوهستان‌های آلپ، پیرنه، کارپات و بالکان از این قاعده مستثنا است. رودهای اصلی اروپا عبارتند از ولگا، دانوب، راین، رون، و البه. بزرگ‌ترین رود اروپا ولگا است. این رودها در جابه‌جایی مردم و کالا کمک زیادی به اهالی این قاره می‌کند.
از دیدگاه سیاسی قاره اروپا را به‌طور معمول به اروپای غربی و اروپای شرقی تقسیم می‌کنند. بیشتر کشورهای اروپای شرقی ازجمله روسیه، در دوره‌ای در زمره کشورهای بلوک شرق به‌شمار می‌آمدند و بخشی از آن‌ها نیز در میان کشورهای اتحاد شوروی بودند. خاک روسیه که بزرگ‌ترین کشور جهان است در هر دو قاره آسیا و اروپا گسترده شده‌است. با وجودی که بیشتر خاک روسیه در قسمت آسیایی آن قرار دارد، بیشتر جمعیت این کشور در بخش اروپایی که در غرب کوه‌های آرال است زندگی می‌کنند.
تاریخچه واژه اروپا
واژهٔ اروپا را برگرفته از واژهٔ سامی به‌معنی غروب دانسته‌اند که از ریشهٔ اکدی erebu وارد زبان‌های اروپایی شده‌است.
منشأ نام اروپا به نخستین دوره‌های تاریخی مربوط می‌شود در زبان سامی جهت طلوع آفتاب را آچو (Acu) یا آسو(Asu) و سمتی را که خورشید غروب می‌کرد اربErb یا اریبIrib می‌نامیدند. همین کلمات به محض آنکه از زبان فنیقها به زیان یونانیان نفوذ کرد به کلمه آسیا و اروپا تبدیل گردید. به این ترتیب که کلمه اولی به سرزمین‌های مشرق دریای اژه و واژه اروپا به ممالک مغرب دریای اژه اطلاق می‌گردد.
