منتظر ماندن برای نقش بستن دو خط موازی روی بیبی چک یا مثبت شدن جواب آزمایش خون، با حسرت نگاه کردن به مغازههای فروش لوازم سیسمونی و قدم زدن در سالن انتظار مطبهای مختلف، خاطره مشترک تمام کسانی است که با ناباروری دست و پنجه نرم میکنند.
بر اساس تحقیقات؛ 10% از زنان 15 تا 44 ساله در جهان، با مشکل نازایی درگیرند. همچنین در ایران 15-20% از زوجها در جستجوی راهی برای درمان نازایی هستند. البته ناباروری تنها مربوط به زنان نیست و مردان هم به همین اندازه با این مشکل مواجه هستند. اما علت نازایی زنان و مردان چیست و چطور میتوان این مسئله را حل کرد؟
علل نازایی در زنان و مردان چیست؟
برای تولد یک نوزاد سالم باید در فرآیند تخمکگذاری، تعداد مناسبی تخمک باکیفیت آزاد شود. سپس اسپرمها با تخمک ترکیب شده و عمل لقاح اتفاق میافتد. در مرحله بعد این تخمکهای لقاح یافته از طریق لوله فالوپ به رحم میرسند و عمل لانهگزینی انجام میشود. در ادامه هم مادر برای 9 ماه جنین را در شکم خود نگه میدارد؛ تا هنگامی که زمان به دنیا آمدن نوزاد برسد.
در هر یک از این مراحل ممکن است اختلالاتی وجود داشته باشد که منجر به ناباروری شود. بر اساس نظر پزشکان زنان و زایمان؛ در صورتی که زوجی بیشتر از یک سال برای بارداری اقدام کنند اما موفق نشوند؛ در دسته زوجهای نابارور قرار میگیرند. در این شرایط، باید در اسرع وقت به دکتر زنان و زایمان مراجعه کنید تا وضعیت سلامتی هر دو نفر مورد بررسی قرار بگیرد.
از جمله دلایل ناباروری در زنان میتوان به تعداد و کیفیت کم تخمکهای آزادشده اشاره کرد. همچنین ممکن است به دلیل انسداد در لوله فالوپ، امکان رسیدن تخمکهای لقاح یافته به رحم ممکن نباشد. ضعف و ناتوانی رحم در نگهداشتن جنین هم یکی دیگر از مشکلاتی است که منجر به نازایی در زنان میشود. از جمله عوامل بهوجودآورنده این مشکلات میتوان موارد زیر را برشمرد:
• تخمدان پلیکیستیک
• وجود ضعف و مشکل در ساختار رحم
• مسدود شدن لوله فالوپ به دلیل ابتلا به آندرومتریوز یا التهابات لگنی
• سبک زندگی ناسالم
از جمله دلایل ناباروری در اقایان میتوان به تعداد و کیفیت کم اسپرمها یا سرعت پایین آنها اشاره کرد. از جمله عوامل بهوجودآورنده این مشکلات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• واریکوسل
• آسیب دیدن فیزیکی آلت تناسلی
• سبک زندگی غلط و ناسالم
پزشک چطور علل و دلایل ناباروری را تشخیص میدهد؟
معمولا دکتر زنان و زایمان ابتدا تعداد، کیفیت و سرعت اسپرم آقا را بررسی میکند و سپس از خانم میخواهد تا آزمایشهای مربوط به وضعیت تخمکها و رحم را انجام دهد. با توجه به اینکه ممکن است فرآیند درمان ناباروری طولانی و زمانبر باشد؛ انتخاب پزشک باتجربه و مراجعه به او در سریعترین زمان ممکن میتواند در زمان و هزینه شما صرفهجویی کند. به این منظور میتوانید از دکتر زنان آنلاین هم کمک بگیرید تا نگران اتلاف وقت و بعد مسافت نباشید.
متخصص زنان و زایمان و نازایی معمولا برای خانمها، آزمایشهای زیر را تجویز میکند:
• سونوگرافی رحم و تخمدان
• آزمایش خون برای سنجش وضعیت هورمونها
• هیستروسالپنگوگرافی
آقایان هم علاوه بر آزمایش خون برای بررسی وضعیت هورمونها، باید برای تشخیص بروز وایکوسل، سونوگرافی هم انجام دهند. همچنین اصلیترین آزمایشی که برای تشخیص علت ناباروری در آقایان انجام میشود، آنالیز مایع منی است که تعداد و سرعت اسپرمها را مشخص میکند.
روشهای رایج درمان نازایی
با توجه به دلایل ناباروری، روشهای انتخاب شده برای درمان هم با یکدیگر متفاوت هستند. به طور کلی در مرحله اول، از روشهای کمتر تهاجمی مثل تجویز دارو استفاده میشود. شما میتوانید با مشورت با دکتر زنان آنلاین و دریافت نسخه الکترونیک، برای افزایش تعداد تخمک یا اسپرمها از داروهای مختلف استفاده کنید.
در مراحل بعدی، ممکن است بنابر تشخیص پزشک، روشهایی مانند جراحی، تلقیح داخل رحمی (IuI) یا تلقیح خارج رحمی (IVF) برای درمان ناباروری تجویز شود. در روش IUI، پزشک پس از جمعآوری اسپرم و شستوشوی آن با کمک یک کاتتر بلند و باریک، آن را وارد دهانه رحم میکند.
در روش IVF، اسپرم و تخمک هر دو جداگانه جمعآوری شده و در محیط آزمایشگاه تلقیح میشوند. سپس پزشک، رویانها را به رحم انتقال میدهد. همچنین در صورتی که تمایل داشته باشید، میتوانید از پزشک بخواهید تعدادی از رویانها را برای موقعیتهای بعدی فریز کند. توجه داشته باشید که عمل IVF بسیار پرهزینه و زمانبر است و باید توسط بهترین دکترهای زنان، زایمان و نازایی انجام شود تا احتمال باروری افزایش پیدا کند.
یکی دیگر از روشهای درمان ناباروری هم میکرواینجکشن یا ICSI است. این روش برای افرادی استفاده میشود که دارای تعداد کمی اسپرم هستند و پزشک حتما باید ابتدا اسپرمهای سالم را جدا کرده و سپس آنها را وارد رحم کند.
بسیاری از پزشکان برای اینکه احتمال بارداری افزایش پیدا کند، از روشهای دارویی هم در کنار روشهای تهاجمیتر استفاده میکنند تا تعداد تخمکها و اسپرمهای آزاد شده افزایش پیدا کند.
دکترنکست؛ همراه شما در مسیر درمان ناباروری
مسیر درمان نازایی معمولا طولانی و همراه با هزینههای فراوان است. اگر تصمیم دارید در این راه قدم بردارید، مهمترین کاری که باید انجام دهید این است که پزشکی حرفهای و متبحر را برگزینید که شما را سریعتر و سادهتر به مقصود برساند. البته انتخاب بهترین دکتر زنان کار سادهای نیست، اما با کمک دکترنکست میتوانید به راحتی پزشکهای مختلف را با هم مقایسه کرده و از آنها نوبت بگیرید. همچنین با استفاده از این وب اپلیکیشن، علاوه بر امکان گرفتن نوبت دکتر زنان آنلاین، میتوانید نسخه و پرونده پزشکیتان را هم همیشه همراه داشته باشید.
