از جمله مسایل در حوزه حقوق خانواده ، جهیزیه و استرداد آن میباشد . عرف جامعه ایران بر این اساس است که دختر در ابتدای زندگی مشترک ، وسایلی را در جهت کمک به معاش خانواده ، به منزل مشترک انتقال میدهد تا در طول زندگی از آن وسایل مشترکا ، زن و شوهر استفاده کنند.
ماهیت جهیزیه
قانونگذار محترم تعریفی از جهیزیه نکرده است . بنابراین با توجه به عرف جامعه ، تعریفی از جهیزیه باید ارایه داد.
جهیزیه به معنای مجموعه اموال منقولی است که جهت استعمال و تزیین زندگی مشترک ، از طرف زن به منزل شوهر آورده میشود.
عدم انصراف از مالکیت
هنگامی که زوجه به منزل زوج جهیزیه منتقل میکند ، این اقدام به معنای انصراف مالکیت زن از وسایل آورده شده به منزل شوهر نمی باشد ؛ بلکه فقط به جهت زندگی مشترک ، شوهر حق انتفاع و به عبارت دیگر حق استفاده از منافع از جهیزیه را دارد.
مالک جهیزیه
بنا بر عرف مسلم جامعه ، جهیزیه متعلق به زن است و شوهر تنها حق استفاده از آنها را دارد و با در نظر گرفتن اینکه زن تکلیف به آوردن جهیزیه ندارد ، هر زمان اراده کند ، میتواند جهیزیه را مسترد کند.
امکان بردن جهیزیه قبل از طلاق
زوجه میتواند قبل از طلاق هم ، وسایلی را که بعنوان جهیزیه در ابتدای زندگی مشترک به جهت کمک به معیشت خانواده به منزل مشترک آورده است ، به هر مکانی که مایل باشد انتقال دهد ؛ زیرا زن مالک وسایل است و طبق قانون مالک حق همه گونه تصرف به مایملک خود دارد.
تهیه وسایل رفاهی از سوی زوج
نکته بسیار مهم و قابل اعتنا این است که جهیزیه ای که زن به منزل مشترک جهت رفاه ، انتقال میدهد ، بعد از گذشت مدتی ، فرسوده و از کار میافتد و شوهر اقدام به خریداری وسایل جدید برای زندگی مشترک میکند.
اموال و وسایلی که شوهر در طول زندگی مشترک خریداری میکند، در زمره جهیزیه نمیباشد و به عبارت اخری جهیزیه فقط همان است که در اول زندگی مشترک آورده شده است.
از کارافتادگی جهیزیه
اگر اقلام و وسایل رفاهی که در ابتدای زندگی مشترک توسط زوجه به منزل مشترک آورده شده است ، به خرابی منجر شود ، شوهر مسوولیتی به پرداخت وجه و جبران خسارت ندارد .
از بین رفتن جهیزیه
اگر اموال و اجناسی که بعنوان جهیزیه وارد زندگی زوجین شده است ، از بین بروند و زن بخواهد به واسطه طلاق جهیزیه خود را از منزل شوهر بردارد ، فقط آنچه که باقی مانده است را میتواند استرداد کند و حقی بر اموال دیگری که شوهر در طول زندگی جایگزین وسایل فرسوده و از کارافتاده کرده است ، نخواهد داشت .
سیاهه
منظور از سیاهه لیستی میباشد که در آن اموال و اجناسی که زوجه به منزل مشترک جهت استعمال و تزیین اضافه کرده است ، ذکر میشود. بطور مثال ذکر میشود که دختر به منزل پسر ، یخچال و ماشین لباسشویی و ... آورده است.البته اجناس مذکور با تمام جزییات از قبیل نوع و جنس و برند و ... در سیاهه باید قید شود.
توصیه مهم حقوقی
زمانی که دختر و پسر به خانه بخت فرستاده میشوند ، حتما سیاهه تنظیم شود ؛ زیرا در آینده اگر زن و شوهر به اختلاف برخورد کنند و قصد متارکه داشته باشند ، اولین مدرکی که در دعوای استرداد جهیزیه به دادگاه باید ارایه داد ، دال بر اینکه اموال تحت عنوان جهیزیه متعلق به زن میباشد ، سیاهه تنظیم شده میباشد.
نگهداری فاکتورها
اگر خانواده دختر در رودربایستی با خانواده پسر قرار گرفته اند ، حداقل باید فاکتورهای خرید اجناس را در نزد خود نگهداری کنند.
همچنین اگر آقایان هم در ابتدای زندگی وسایلی را خریداری کرده باشند ، فاکتورهای خرید را جهت ادله اثبات مالکیت بر اموال در نزد خود نگهداری کنند.
آیا زن بدون اذن شوهر میتواند جهیزیه خود را از منزل مشترک خارج کند ؟
بله ؛ زن نیازی به اجازه شوهر جهت اخراج وسایل خود ندارد . فقط توجه داشته باشید که در حین جابه جایی بهتر است ، زن چند نفر از همسایگان را بعنوان شاهد جمع کند تا در آینده از اتهام سرقت همسر خود در امان باشد.
آیا طلا جزو جهیزیه به حساب می آید؟
طلایی که زوجه به منزل زوج می آورد ، از اموال اختصاصی خودش میباشد و مربوط به شوهر نیست . بنابراین طلا اگر چه در لیست سیاهه ذکر شده باشد ، جزو جهیزیه به حساب نخواهد آمد.
منبع : وب سایت وکیل نادری
از جمله مسایل در حوزه حقوق خانواده ، جهیزیه و استرداد آن میباشد . عرف جامعه ایران بر این اساس است که دختر در ابتدای زندگی مشترک ، وسایلی را در جهت کمک به معاش خانواده ، به منزل مشترک انتقال میدهد تا در طول زندگی از آن وسایل مشترکا ، زن و شوهر استفاده کنند.
ماهیت جهیزیه
قانونگذار محترم تعریفی از جهیزیه نکرده است . بنابراین با توجه به عرف جامعه ، تعریفی از جهیزیه باید ارایه داد.
جهیزیه به معنای مجموعه اموال منقولی است که جهت استعمال و تزیین زندگی مشترک ، از طرف زن به منزل شوهر آورده میشود.
عدم انصراف از مالکیت
هنگامی که زوجه به منزل زوج جهیزیه منتقل میکند ، این اقدام به معنای انصراف مالکیت زن از وسایل آورده شده به منزل شوهر نمی باشد ؛ بلکه فقط به جهت زندگی مشترک ، شوهر حق انتفاع و به عبارت دیگر حق استفاده از منافع از جهیزیه را دارد.
مالک جهیزیه
بنا بر عرف مسلم جامعه ، جهیزیه متعلق به زن است و شوهر تنها حق استفاده از آنها را دارد و با در نظر گرفتن اینکه زن تکلیف به آوردن جهیزیه ندارد ، هر زمان اراده کند ، میتواند جهیزیه را مسترد کند.
امکان بردن جهیزیه قبل از طلاق
زوجه میتواند قبل از طلاق هم ، وسایلی را که بعنوان جهیزیه در ابتدای زندگی مشترک به جهت کمک به معیشت خانواده به منزل مشترک آورده است ، به هر مکانی که مایل باشد انتقال دهد ؛ زیرا زن مالک وسایل است و طبق قانون مالک حق همه گونه تصرف به مایملک خود دارد.
تهیه وسایل رفاهی از سوی زوج
نکته بسیار مهم و قابل اعتنا این است که جهیزیه ای که زن به منزل مشترک جهت رفاه ، انتقال میدهد ، بعد از گذشت مدتی ، فرسوده و از کار میافتد و شوهر اقدام به خریداری وسایل جدید برای زندگی مشترک میکند.
اموال و وسایلی که شوهر در طول زندگی مشترک خریداری میکند، در زمره جهیزیه نمیباشد و به عبارت اخری جهیزیه فقط همان است که در اول زندگی مشترک آورده شده است.
از کارافتادگی جهیزیه
اگر اقلام و وسایل رفاهی که در ابتدای زندگی مشترک توسط زوجه به منزل مشترک آورده شده است ، به خرابی منجر شود ، شوهر مسوولیتی به پرداخت وجه و جبران خسارت ندارد .
از بین رفتن جهیزیه
اگر اموال و اجناسی که بعنوان جهیزیه وارد زندگی زوجین شده است ، از بین بروند و زن بخواهد به واسطه طلاق جهیزیه خود را از منزل شوهر بردارد ، فقط آنچه که باقی مانده است را میتواند استرداد کند و حقی بر اموال دیگری که شوهر در طول زندگی جایگزین وسایل فرسوده و از کارافتاده کرده است ، نخواهد داشت .
سیاهه
منظور از سیاهه لیستی میباشد که در آن اموال و اجناسی که زوجه به منزل مشترک جهت استعمال و تزیین اضافه کرده است ، ذکر میشود. بطور مثال ذکر میشود که دختر به منزل پسر ، یخچال و ماشین لباسشویی و ... آورده است.البته اجناس مذکور با تمام جزییات از قبیل نوع و جنس و برند و ... در سیاهه باید قید شود.
توصیه مهم حقوقی
زمانی که دختر و پسر به خانه بخت فرستاده میشوند ، حتما سیاهه تنظیم شود ؛ زیرا در آینده اگر زن و شوهر به اختلاف برخورد کنند و قصد متارکه داشته باشند ، اولین مدرکی که در دعوای استرداد جهیزیه به دادگاه باید ارایه داد ، دال بر اینکه اموال تحت عنوان جهیزیه متعلق به زن میباشد ، سیاهه تنظیم شده میباشد.
نگهداری فاکتورها
اگر خانواده دختر در رودربایستی با خانواده پسر قرار گرفته اند ، حداقل باید فاکتورهای خرید اجناس را در نزد خود نگهداری کنند.
همچنین اگر آقایان هم در ابتدای زندگی وسایلی را خریداری کرده باشند ، فاکتورهای خرید را جهت ادله اثبات مالکیت بر اموال در نزد خود نگهداری کنند.
آیا زن بدون اذن شوهر میتواند جهیزیه خود را از منزل مشترک خارج کند ؟
بله ؛ زن نیازی به اجازه شوهر جهت اخراج وسایل خود ندارد . فقط توجه داشته باشید که در حین جابه جایی بهتر است ، زن چند نفر از همسایگان را بعنوان شاهد جمع کند تا در آینده از اتهام سرقت همسر خود در امان باشد.
آیا طلا جزو جهیزیه به حساب می آید؟
طلایی که زوجه به منزل زوج می آورد ، از اموال اختصاصی خودش میباشد و مربوط به شوهر نیست . بنابراین طلا اگر چه در لیست سیاهه ذکر شده باشد ، جزو جهیزیه به حساب نخواهد آمد.
منبع : وب سایت وکیل نادری
