ارز دیجیتال در انگلیسی "cryptocurrency" مفهومی ست که قطعا شما نیز نامش را شنیده اید و با آن آشنایی دارید و فقط خبرهایی را از افزایش یا کاهش قیمت آن میشنوید و شاید نمیدانید که چرا مباحث مربوط به بیت کوین آنقدر در جهان و حتی در ایران داغ شده است.
هر کشوری واحد رسمی پول و یا ارز خود را دارد، مثلا اکثر کشورهای اروپایی از یورو استفاده میکنند، ارز ترکیه لیر و ایالات متحده دلار آمریکا است و در بانکها یا مبادلات خارجی از ارز مشخصی برای انتقال به حساب افراد و شرکتها استفاده میشود. اکنون چند سالی است که در مقابل این ارزهای رسمی هر کشوری، ارز دیجیتال که یک فرم از پول الکترونیکی است، مطرح گردیده است.
بسیاری از مردم اطلاعات دقیقی از چیستی ارزهای دیجیتال و کارکرد آنها بهویژه بیتکوین ندارند و فقط خبرهایی را از افزایش یا کاهش قیمت آن میشنوند. زمزمههایی نیز شنیده میشود که بعضی افراد در ایران نیز بعد از افزایش خیرهکننده قیمت بیت کوین ، پولهای خود را به جای سرمایهگذاری دربازارهای واقعی مثل طلا و ملک صرف خرید بیت کوین کردهاند و این روند در حال افزایش است که باید تبعات این اتفاق هرچه زودتر توسط بانک مرکزی بررسی و تصمیمات جدید برای جلوگیری از خروج سرمایه از کشور گرفته شود.
انواع ارزهای دیجیتال
ارزهای دیجیتال از فناوری غیرمتمرکز بهره می برند و به متقاضیان امکان پرداخت امن و ذخیره پول را بدون نیاز به ثبت نام یا استفاده از بانک ها و سازمان های واسطه می دهند. اکثر ارزهای دیجیتال روی پایگاه داده توزیع شده ای به نام بلاک چین (که به زودی در مقاله ای کامل توضیح داده میشود) اجرا می شوند. بیشتر واحد های اصلی ارز دیجیتال (به جز توکن ها که به زودی در مقاله ای کامل توضیح داده میشود) توسط یک فرآیند به نام استخراج یا ماین تولید می شوند.
هم چنین بخوانید: آموزش استخراج بیت کوین در ایران
بیت کوین ( bitcoin ) چیست؟
بیت کوین را نمیتوان تنها یک ارز دوران ساز نامید که به ایجاد موجی از ارزهای دیجیتال و رمزنگاریشده دامن زده است، بلکه معیار استاندارد تمامی ارزهای دیجیتال حال حاضر می باشد. ارزهایی را که از بیت کوین الهام گرفتهاند، آلت کوین (ارزهای دیجیتال جایگزین بیت کوین) نامیدهاند. همهی این ارزهای جایگزین، نسخهی اصلاح شده و بهبود یافتهای از بیت کوین هستند.
گرچه استخراج برخی از این ارزها ساده تر از استخراج بیت کوین است، اما معایبی هم دارند که میتوان به ریسک بالاتری که ناشی از کمتر بودن نقدینگی، حفظ ارزش و فروش آنها در بازار جهانی است، اشاره کرد. از آنجا که قیمت بیت کوین ها بهطور تصاعدی در حال افزایش است، ما در این مقاله سخ ارز دیجیتال را معرفی میکنیم که از میان تمام ارز رمزنگاری شده شناخته شده تر هستند.
لایت کوین LTC
لایت کوین جزو اولین ارزهای دیجیتالی بود که پس از بیت کوین در سال ۲۰۱۱ به بازار معرفی شد. میتوان گفت اگر بیت کوین طلا باشد، لایتکوین هم مانند نقره میماند. چارلی لی ، موسس لایت کوین که او فارغ التحصیل MIT و یکی از مهندسان سابق گوگل است. لایت کوین براساس یک شبکهی پرداخت جهانی متن باز ایجاد شده است که هیچ نهادی بر آن نظارت نمیکند. به این صورت عموم افراد با یک کامپیوتر معمولی میتوانند این ارز دیجیتال را بخرند گرچه لایت کوین از بسیاری جهات شبیه بیت کوین است، اما سرعت تولید بلوک آن بسیار سریعتر است و از این جهت تراکنش را سریعتر تأیید میکند.
اتریوم ETH
اتریوم ارزی است که در سال ۲۰۱۵ به صورت یک پلتفرم نرم افزاری غیرمتمرکز است که امکان ساخت و اجرای قراردادهای هوشمند و اپلیکیشنهای توزیعشده را بدون تقلب، کنترل یا مداخلهی شخص ثالث فراهم میکند. در سال ۲۰۱۴، یک پیشفروش برای اتر راهاندازه کرده بودند که با استقبال گستردهای روبهرو شد. اپلیکیشنهای اتریوم روی توکنهای خاص این شبکه به نام اتر کار میکنند. اتر مانند ماشینی است که برای حرکت در بستر اتریوم به آن نیاز دارید و اغلب توسعهدهندگانی که بهدنبال توسعه و اجرای اپلیکیشنها درون اتریوم هستند، به اتر نیاز دارند. طبق گفتهی سازندگان اتریوم، این ارز را میتوان برای رمزگذاری، غیرمتمرکزسازی، ایمنسازی و مبادلهی تقریبا همهچیز استفاده کرد. پس از حملهای که در سال ۲۰۱۶، به DAO شد، اتریوم به اتریوم (ETH) و اتریوم کلاسیک (RTC) تقسیم شد. ارزش بازار اتریوم ۴۱.۴ میلیارد دلار است که پس از بیت کوین رتبهی دوم را در بین تمام ارزهای دیجیتال دارد.
ریپل XRP
ریپل یک شبکهی پرداخت آنی جهانی است که امکان پرداختهای بینالمللی فوری، قطعی و کمهزینه را فراهم میآورد. ریپل بانکها را قادر میسازد تا پرداختهای بینالمللی و فرامرزی را بهصورت آنی ، با شفافیت انتها به انتها و هزینههای پایینتر انجام دهند. این ارز دیجیتال که از سال ۲۰۱۲ به بازار معرفی شده است، در حال حاضر ۱.۲۶ میلیارد دلار می ارزد. سیستم ساخت این ارز نیازی به استخراج ندارد و به خاطر این ویژگی با بیت کوین و ارزهای جایگزین دیگر متفاوت است. از آنجا که ساختار ریپل نیازی به استخراج ندارد، مصرف انرژی محاسبه کردن را کاهش میدهد و تأخیر شبکه را به حداقل میرساند. ریپل بر این باور است که توزیع ارزش، راه قدرتمندی برای تشویق به رفتارهای معین است و بدینترتیب درحالحاضر قصد دارد تا XRP را اساسا از طریق معاملات توسعهی کسبوکار توزیع کند و بدین وسیله برای فراهم کنندگان نقدینگی که دامنک های محدودتری را برای پرداختها ارائه میکنند، مشوقهایی را درنظر گرفته است و XRP را به خریداران سازمان علاقهمند به سرمایهگذاری در XRP میفروشد.
خرید بیت کوین در ایران
برای خرید بیت کوین در ایران میتوان از صرافیهای آنلاین و یا حضوری استفاده کرد. مشکل اینجاست که برای ما در ایران محدودیتهایی در این زمینه وجود دارد. با این وجود، اگر به دنبال شیوهای کمدردسر و با امنیت بالا برای خرید بیت کوین هستید، سایت لوکال بیت کوینز (Localbitcoins.com) بهترین گزینه خواهد بود که یکی از با سابقه ترین و محبوب ترین سامانه های خرید و فروش بیت کوین است. کاربران از سراسر دنیا میتوانند به فروش یا خرید بیت کوین بپردازند.
برای این منظور ابتدا در سایت ثبت نام و ایمیل تایید را باز کرده روی لینک کلیک کنید تا هویت شما تایید شود سپس شماره تماس خودتان را به سایت می دهید و کد فعال سازی برای شما ارسال می شود.
از قسمت Quick Buy و انتخاب ایران به عنوان کشور واحد خرید و فروش شما به ریال تغییر می کند و می توانید لیست فروشندگان را مشاهده و با توجه به ظرفیت فروش آنها اقدام به خرید کنید.
البته جالب است بدانید که بانک مرکزی خرید و فروش ارزهای دیجیتال و بیت کوین را در ایران ممنوع اعلام کرده است. این مسئله در جلسهی سیام شورای عالی مبارزه با پولشویی در تاریخ ۹ دیماه ۱۳۹۶ اعلام شد.
البته بانک مرکزی ارز دیجیتال ایرانی را معرفی کرده است و ظاهرا ممنوعیت خرید و فروش ارز دیجیتال تنها برای بیت کوین اعمال خواهد شد و نمونه های داخلی قرار است که آزاد باشند.
ارز دیجیتال ایرانی
هدف از توسعهی زیرساخت ارز دیجیتال ملی پایه ریال ، امکان سنجی و ارزیابی قابلیتهای این فناوری در تسهیل مبادلات اقتصادی، افزایش شفافیت و توسعهی خدمات مالی و پرداخت در نظام بانکی کشور است.
این زیر ساخت قابلیت آن را دارد که ارز دیجیتال ملی را به پشتوانهی پول ملی کشور صادر نموده و در فاز اول در اختیار بانکهای تجاری کشور قرار دهد تا از آن به عنوان توکن و ابزار پرداخت برای تبادلات، تسویه بین بانکی و توسعه خدمات خود بهره گیرند.
به این ترتیب، بانکها قادر خواهند بود با تعریف انواع قراردادهای هوشمند در این بستر، به توسعه و بهبود زیر ساخت خدمات مالی و پرداخت خود، از جمله خدمات مبتنی بر کیف پول و پرداختهای خرد، بپردازند. نسخه عملی این زیر ساخت به زودی معرفی می گردد.
چرا بیت کوین بخریم؟
چرا بیت کوین به عنوان یک پدیده غیرفیزیکی میتواند این قدر ارزشمند باشد؟ اصلیترین دلیل آن را باید در محدودیت و در عین حال، کاربردی بودن آن جست.
بیت کوین را می توان با نفت مقایسه کرد. مقدار نفت موجود در زمین محدود است. هر قدر نفت بیشتری استخراج میشود، از میزان نفت نهفته در دل زمین کم میشود و البته استخراج آن نیز گرانتر میشود. عین همین داستان برای بیت کوین صادق است.
حداکثر تعداد بیت کوین ۲۱ میلیون است. هر قدر به این عدد نزدیکتر میشویم، استخراج بیت کوین دشوارتر میشود. نمودار زیر، نرخ تورم و نیز نرخ عرضه بیت کوین را نشان میدهد.
اما مساله فقط به کمیابی بیت کوین محدود نمیشود. بیت کوین در عین حال کاربردی نیز به شمار میرود.
آمار آنی و دقیقی از میزان پول رسمی منتشر شده و در گردش وجود ندارد. این مساله درباره نفت و بسیاری دیگر از منابع نیز صدق میکند. اما بیت کوین این گونه نیست. هر لحظه میتواند تعداد بیت کوینهای استخراج شده و بیت کوینهای در گردش را مشاهده کرد.
همچنین بیت کوین را میتوان به شکلی آنی از هر جایی به هر نقطه دیگری در دنیا فرستاد. هیچ بانکی نمیتواند پرداختهای صورت گرفته را بلوکه کرده و یا حساب کاربر بیت کوین را ببندد. بیت کوین در برابر هر نوع سانسور و تحریم مقاوم است.
پرداختهای بینالمللی با استفاده از بیت کوین امکانپذیر میشود. همچنین بیت کوین راه سادهای برای رهایی افراد از سیاستهای نادرست پولی کشورها و تبعات آن به شمار میرود.
قیمت بیت کوین چگونه تعیین می شود؟
هیچ نهادی قیمت بیت کوین را تعیین نمیکند. در واقع هیچ قیمت رسمی برای آن وجود ندارد. قیمت بیت کوین کاملا تابع بازار و در واقع عرضه و تقاضاست. با این وجود، سامانههای مختلف برای ارایه قیمت بیت کوین وجود دارد که برای نمونه میتوان به شاخص قیمت کویندسک اشاره کرد.
قیمت بیت کوین اعلام شده، در واقع قیمت یک بیت کوین است. اما حداقل قابل خرید به یک بیت کوین محدود نمیشود و میتوان کسری از آن را نیز خریداری کرد. نمودار زیر قیمت بیت کوین را در سه سال نشان میدهد.
برای انجام موفق سرمایه گذاری روی بیت کوین باید شناخت خوبی از ماهیت آن و بازارش داشته باشید. بیت کوین پدیده جدیدی است و هر روز بر تعداد کاربرانش افزوده میشود. به همین دلیل میتوان به آینده آن امیدوار بود.