زلزله چیست و چگونه اتفاق می افتد؟

زلزله زمانی اتفاق می افتد که در لایه های پایین پوسته زمین جابه جایی و لغزش رخ میدهد. انرژی حاصل از این جابه جایی ها در سطح زمین موجب تکان های شدید و در بعضی از موارد موجب باز شدن و یا روی هم رفتن گسل ها میشود.

زمین لرزه حاصل رهایی انرژی های داخل پوسته زمین میباشد که امواج ارتعاشی را ایجاد میکند. 

زلزله چه زمانی اتفاق می افتد؟

زمانی که قسمت های بزرگی از پوسته زمین از کنار هم با سرعت عبور میکنند زلزله اتفاق می افتد، این صفحات (صفحات تکتونیکی) در بالای گوشته زمین قرار دارند. لایه گوشته مانند یک سیال کند میباشد صفحات پوسته درگذر زمان با یکدیگر برخورد میکنند و یا میتوانند روی یکدیگر بلغزند که به آن فروروی میگویند.

مکان هایی که در آن صفحات با یکدیگر تماس دارند بالاترین احتمال زلزله و آسیب های آن را دارند، به این مکان ها گسل میگویند. با حرکت صفحات در کنار هم فشار بر روی لبه ها افزایش یافته و پس از مدتی این فشار تخلیه میشود که باعث ایجاد زلزله میشود.

زلزله فقط در گسل ها اتفاق نمی افتد و میتواند در مرکز صفحات تکتونیکی نیز به وقوع بپیوندد، هنگامی که فشار بر لبه صفحات افزایش یابد ممکن است زلزله در قسمت میانی صفحات اتفاق افتاده و باعث تغییر شکل این قسمت شود. اینگونه از زلزله به نسبت بسیار سخت تر قابل پیش بینی میباشد.

بیشتر بخوانید :

مکان های امن و نا امن هنگام زلزله 

آیا انسان میتواند علت ایجاد زلزله باشد؟

باید بگوییم بله، تزریق میلیون ها گالن فاضلاب به درون زمین میتواند علت وقوع زلزله باشد. وقتی آب به داخل زمین تزریق میشود میتواند روند جابه جایی سنگ ها را تسهیل کند. آژانس بررسی زمین شناسی آمریکا اینها را زمین لرزه القایی مینامد.
خالی کردن آب مخازن زیر زمینی نیز میتواند علت ایجاد زلزله باشد.

زلزله ها بیشتر در چه مناطقی اتفاق می افتند؟

بالغ بر 90 درصد از زلزله در حلقه آتش اتفاق می افتند، این منطقه در اطراف اقیانوس آرام که مناطقی نظیر ژاپن، آلاسکا، فیلیپین، کالیفرنیا، مکزیک و شیلی را در بر میگیرد. در این منطقه 75 درصد آتش فشان های فعال جهان وجود دارند.

کمربند زلزله چیست؟

کمربند زلزله مناطقی است که در آن بیشترین تعداد زلزله در طول تاریخ رخ داده است. اين كمربند از آخرين نقطه جنوبي شيلي آغاز مي‌شود. سواحل آمريكاي جنوبي را در اقيانوس آرام فرا مي‌گيرد، سپس به آمريكاي مركزي مي‌رسد و در جزاير كارائيب انشعاب مي‌يابد، بعد سواحل مكزيك را در بر مي‌گيرد و از كاليفرنيا بالا مي‌رود و به آلاسكا مي‌رسد. اما اينجا هرگز پايان كمربند زمين لرزه نيست، زيرا ادامه آن از آلاسكا به شبه جزيره كامچامكا مي‌رسد، سپس از جزاير كوريل و آلئوسين در نواحي گرد شمالگان مي‌گذرد و به ژاپن، فيليپين، اندونزي و گينه جديد مي‌رسد و از آنجا از ميان برخي جزاير در جنوب اقيانوس آرام نيز مي‌گذرد.

**يك بر آورد آماري به اين نتيجه رسيده كه ساليانه حدود پانصد هزار زمين لرزه رخ مي‌دهد كه از آنها فقط چيزي نزديك به صد هزار موردشان احساس مي‌شود. شمار زمين لرزه‌‌هاي زيانبار تقريبا هزار مورد است.

پس لرزه و پیش لرزه چیست؟

پس لرزه به لرزش هایی گفته میشود که پس از وقوع زمین لرزه اصلی در همان منطقه اتفاق می افتد اگر یک پس لرزه از زمین لرزه اصلی قوی تر باشد، نام پس لرزه به زمین لرزه اصلی تغییر میکند و زمین لرزه اولیه، پیش لرزه نام میگیرد.

پس لرزه ها لرزه های کوچکی هستند که در اثر جابه جا شدن و جا افتادن پوسته زمین پس از وقوع زلزله رخ میدهند، س لرزه ها ممکن است روز ها و ماه ها طول بکشند.

صدای زلزله ناشی از چیست؟

صدای زلزله که هنگام وقوع زلزله شنیده میشود به خاطر جنبش پوسته زمین و تکان های شدید ساختمان ها میباشد. اما محققان ژاپنی توانستد صدای آغازین حرکت لایه های زیرین را در هنگام وقوع زلزله مهیب ژاپن در سال 2011 که باعث کشته و ناپدید شدن تعداد زیادی از انسانها شد، ضبط کنند. در پی این زمین لرزه سونامی وحشتناکی ایجاد شده که سواحل و شهرهای بر سر راه خود را کاملا تخریب کرد.

صدای زلزله ژاپن

این صدا توسط میکروفن های زیر دریایی که "هایدروفن" نام داشته و در فاصله هزار و 448 کیلومتری از مرکز وقوع زمین لرزه در جزیره ای در آلاسکا نصب شده بوده، به ثبت رسیده است، این صدای مهیب چندان تفاوتی با صدای پرتاب راکتهای فضایی ندارد.

صدای زلزله تهران

در تهران نیز مردم صدای وقوع زلزله و تکان های ناشی از آن را هنگام وقوع زلزله به ثبت رسانده اند، این صداها به علت تکان های شدید ساختمان ها ایجاد میشود.