ویتامین D به نام ویتامین نور خورشید نیز شناخته می شود. این ویتامین به طور طبیعی در اثر تابش نورخورشید بر سطح پوست ساخته می شود.
به گزارش بهداشت نیوز، ویتامین D یکی از ویتامین های محلول در چربی است که در رشد و سلامت استخوان نقش اساسی دارد و از طریق تاثیر بر غدد پاراتیروئید، استخوان و روده، هموستاز کلسیم و فسفر را تنظیم می کند.
ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻧﻘﺶ اﺳﮑﻠﺘﯽ، ﺑﻪ ﻧﻈﺮ می رﺳﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ در ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی از اﯾﺠﺎد دﯾﺎﺑﺖ، اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن، مولتیپل اﺳﮑﻠﺮوز (MS) و ﺳﺮﻃﺎن ﻧﯿﺰ ﻧﻘﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
یک میلیارد نفر در دنیا مبتلا به کمبود ویتامین D هستند و این چالش هم در کشورهای در حال توسعه و هم کشورهای توسعه یافته، صرف نظر از سن یا وضعیت سلامتی شایع است.
اغلب افراد از کمبود این ویتامین بی اطلاع هستند؛ زیرا علایم آن، اغلب خفیف و نامشخص است. یعنی به سختی می توان دریافت این علایم ناشی از کمبود ویتامین D است یا علت دیگری دارد. تنها راه تشخیص درست کمبود ویتامین D، انجام آزمایش های تشخیصی است.
عواملی که در بروز کمبود ویتامین D موثر است را می توان شامل کهولت سن، تیره بودن رنگ پوست، اضافه وزن و چاقی، استفاده دایمی از کرم ضد آفتاب، اختلالاتی همچون بیماری کرون، سلیاک و بیماری های مزمن کبد یا کلیه عنوان کرد.
کمبود شدید ویتامین D منجر به نرمی استخوان می شود که یک بیماری ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮏ اﺳﺘﺨﻮان اﺳﺖ و ﺑﺎﻋﺚ دردﻫﺎی اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ و ﺿﻌﻒ ﻋﻀﻼﻧﯽ ﻣﯽ شود؛ در حالی که ﮐﻤﺒﻮد ﺧﻔﯿﻒ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ D ﮐﻪ شایع ﺗﺮ نیز هست، منجر به اختلال جذب کلسیم و هایپر پاراتیروئیدیسیم ثانویه می شود.
علاوه بر مشکلات اشاره شده، کمبود این ویتامین با افزایش خطر سرطان های شایع، بیماری های خودایمنی، فشارخون بالا و بیماری های عفونی مرتبط است.
این ویتامین به طور طبیعی در فرآورده های حیوانی وجود دارد و غنی ترین منبع آن روغن کبد ماهی است. از منابع خوب آن می توان جگر، ماهی های چرب، زرده تخم مرغ و روغن ماهی را نام برد. به طور کلی دریافت کافی ویتامین D از رژیم غذایی دشوار است.
با توجه به مطالعات انجام گرفته شیوع کمبود ویتامین D در نوجوانان و کودکان بالا است. نوجوانان و کودکان که در مراحل رشد هستند، نیاز بیشتری به این ویتامین دارند. بنابراین کمبود این ویتامین در آنان محسوس تر است. همچنین افراد دارای اضافه وزن بیشتر در معرض خطر کمبود ویتامین D قرار دارند.
برای جلوگیری از کمبود ویتامین D در دانش آموزان طرح مکمل یاری در مدارس متوسطه اول و دوم پسرانه و دخترانه صورت می پذیرد که در این طرح به صورت ماهانه یک عدد مکمل مگادوز ویتامین D برای دانش آموزان توزیع می شود.
«یلدا مرتضوی»، کارشناس گروه بهبود تغذیه شبکه بهداشت و درمان شهرستان بختگان
