عضو هیأت مدیره انجمن علمی مامایی ایران با شرکت در وبینار بین المللی با عنوان«مامایی، صد سال تعالی» به تبیین اهمیت طب‌ایرانی و نقش آن در ارتقاء و پیشرفت علم پزشکی در دنیا پرداخت و در ادامه تاریخچه مامایی در ایران را تبیین کرد.
به گزارش بهداشت نیوز، دکتر فرزانه گلبنی، عضو هیأت علمی دفتر طب‌ایرانی و مکمل وزارت بهداشت در وبینار بین المللی « صد سال تعالی » که به مناسبت روز جهانی مامایی با حضور، مشاور وزیر در امور مامایی، بعضی رؤسای دانشگاه‌ها، رؤسای نماینده کنفدراسیون بین المللی مامایی ICMو نماینده رشته مامایی در لندن و اساتید رشته مامایی در کل کشور برگزار شد؛ با اشاره به اهمیت «پرشین مدیسین» و نقش آن در ارتقاء و پیشرفت علم پزشکی در دنیا به بررسی تاریخچه مامایی در طب‌ایرانی پرداخت.
وی با بیان این‌که طب‌ایرانی یک مکتب غنی طبی است که هدف اصلی آن نگاهداشت سلامتی در افراد سالم است و علاوه بر جسم بر ابعاد روحی و روانی فرد، رابطه او با دیگران و حتی رابطه فرد با محیط زیست نیز توجه دارد، ایران را کشوری ممتاز از نظر غنای گیاهی و تنوع زیستی و دارای 11 اقلیم از 13 اقلیم شناخته شده جهانی دانست و اظهار کرد: پزشکان ما با استفاده از گیاهان دارویی موجود در مناطق مختلف ایران و کشورهای همسایه توانایی درمان بسیاری از بیماری‌ها را داشتند و تا قرن پنجم میلادی به قدری پیشرفت در طب‌سنتی ایران سرعت گرفت که عده‌ای معتقد هستند، برخی از اصول طب یونانی مانند اخلاط چهارگانه نیز تحت تأثیر طب‌ایرانی قرار گرفته است.
دکتر گلبنی سپس به بیان تاریخچه طب‌سنتی ایران در سه دوره هخامنشیان، ساسانیان و دوران اسلام پرداخت. وی دوران هخامنشی را یکی از ادوار درخشنده و پر ثمر طب ایران دانست و به تأسیس مدرسه جندی شاپور، یکی از مهم‌ترین مراکز آموزش طب در دوران ساسانیان اشاره کرد که پزشکان ایرانی، یونانی و هندی در آن به آموزش و تحقیق می پرداختند.
عضو هیأت مدیره انجمن علمی مامایی ایران دوران ظهور اسلام را دوران رونق گرفتن ترجمه و تألیف متون پزشکی دانست و تصریح کرد: ایرانیان سهم بزرگی در پیشبرد علم طب داشتند به گونه‌‌ی که از بهترین شاگردان بقراط و جالینوس میتوان به بزرگانی همچون «محمد بن زکریای رازی» که یکصد و چند جلد کتاب و رساله در طب مانند «الحاوی»، «المنصوری»، «مرشد»، «آبله و سرخک» و... تألیف نمود و «شیخ ابوعلی سینا»، مؤلف کتاب «قانون» و «نبض» و... و امثال این بزرگان همچون «اسماعیل جرجانی»، صاحب کتاب «ذخیره خوارزمشاهی»اشاره کرد که توانستند برگ‌های زرینی به تاریخچه طب جهان اضافه کنند.
وی در ادامه به بررسی تاریخچه مامایی در طب ایران پرداخت و گفت: «ماما» یا «قابله» به زنی گفته می‌شد که به‌صورت تجربی در کار زایمان زنان مهارت داشت و در زاییدن طفل به آنها کمک می‌کرد و در سایر امور مربوط به زنان و بیماری‌های آنها نیز مداخله داشت. قابله که در معنی لفظی به معنای زن توانمند می باشد که بعد از ظهور اسلام اهمیت بیشتری پیدا کرد چرا که طبیبان اغلب مرد بودند و بانوان برای مسائل خود به آنها مراجعه می‌کردند لذا ابن سینا چندین زن را برای درمان بیماری‌های بانوان و زایمان آنها تربیت کرد.
عضو هیأت علمی دفتر طب‌ایرانی و مکمل وزارت بهداشت، افزود: تا پیش از آغاز آموزش‌های کلاسیک و عالی در خصوص حرفه و علم قابلگی (مامایی) وظیفه بارنهادن زنان و سلامت جنین، نوزاد و مادر بر عهده زنانی بود که به مدد تجربه و ممارست شخصی به کمک زائو می شتافتند و چه بسا در مواقعی که زایمان روند غیر عادی داشت، کاری از آنان ساخته نبود و این امر گاهی به مرگ مادر یا نوزاد و حتی مرگ هر دو می‌انجامید، به همین دلیل در عصر قاجار به منظور آموزش ابتدایی ماندگاری مادر و فرزند کتاب تعلیم القوابل (آموزش مامایی) توسط دکترهاروت وین تریاکیان به زبان فرانسه نگارش یافت.
وی با اشاره به این‌که قدمت رشته مامایی در ایران به شکل آموزش عالی و آکادمیک، به سال ۱۲۹۷ شمسی برمی‌گردد، توضیح داد: در سال ۱۲۹۷ اولین بیمارستان نسوان تهران با هزینه وزارت معارف تاسیس شد. همچنین در سال ۱۲۹۸ مدرسه قابلگی با ۱۰نفر شاگرد دارالمعلمات در این بیمارستان تاسیس شد و نصیرالدوله، وزیر فرهنگ، مدرسه فرانکوپرسان را به دارالمعلمات تبدیل کرد و دستور داد ۱۰ نفر از شاگردان این مدرسه، هفته‌ای ۳ روز در بیمارستان زنان، به قابلگی و درمان امراض مشغول شوند و این پایه آموزش مامایی به‌صورت علمی‌در ایران بود. سال ۱۳۱۳ دانشگاه تهران تاسیس و پس از چندی، دانشکده پزشکی آن نیز افتتاح شد. در سال ۱۳۱۹ بیمارستان زنان به دانشکده پزشکی ملحق شد.
دکتر گلبنی در ادامه به تشریح تاریخچه مامایی در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی پرداخت و گفت: به دنبال سه سال تعطیلی انقلاب فرهنگی از آغاز سال۱۳۶۲ مدرسه مامایی به نام «مدرسه عالی مامایی» در دانشکده پزشکی شروع به کار کرد و در سال ۱۳۶۵پس از انتقال آموزش گروه‌های پزشکی از آموزش عالی به وزارت بهداشت، دانشکده‌های پرستاری ومامایی تأسیس شد و همزمان در دانشگاه علوم پزشکی تهران رشته مامایی تدریس شد.
وی افزود: در سال ۱۳۷۴، اداره مامایی از دفتر پرستاری جدا شد و زیر نظر وزارت بهداشت قرار گرفت که از اقدامات آن میتوان به ثبت ۱۵اردیبهشت، مصادف با ۵ماه می به عنوان «روز جهانی ماما» در تقویم رسمی کشور، تنظیم شرح وظایف کارشناسان و کارشناسان ارشد مامایی، اقدامات موثر در عضویت سازمان نظام پزشکی کشور، معرفی نیروهای واجد شرایط طرح در مراکز درمانی و پیگیری و ایجاد دورهPhDو…اشاره کرد. در سال 1384 دوره دکترای رشته بهداشت باروری و سال 1396 دکترای تخصصی بالینی مامایی در کشور تصویب شد و دانشگاه‌های منتخب به تربیت ماماها در مقطع دکترای بهداشت باروری و مامایی اقدام نمودند.
عضو هیأت مدیره انجمن علمی مامایی ایران در پایان به قدمت رشته مامایی و ریشه‌های گسترده آن در تاریخ طب ایران اشاره و تأکید کرد: تدابیر طب‌ایرانی به عنوان بخش مهمی از آموزش دانشجویان کلیه مقاطع تحصیلی بیش از گذشته مد نظر قرار داده شود و همکاری‌های متقابل آموزشی و پژوهشی بین رشته‌های مختلف تحصیلی و طب ایرانی صورت گیرد، همچنین بایستی مانند بسیاری از کشورهای دنیا به طب‌سنتی در آموزش‌های مامایی توجه کنیم و نتایج بکارگیری از تجارب طب ایرانی در ارائه خدمات باکیفیت بارداری و زایمان را به عنوان روشی موثر به دنیا ارائه دهیم.
