دل درد یکی از شایع ترین بیماری های دستگاه گوارش است که به دلایل مختلفی ممکن است ایجاد شود. درد شکم، درد نسبتا شایعی است که بسیاری از افراد در طول زندگی تجربه میکنند. معمولا در جامعه با عنوان دل درد بیان میشود.
به گزارش بهداشت نیوز، شکم درد میتواند علل متعددی داشته باشد. شایعترین علل درد شکم، تولید زیاد گاز در رودهها، سوءهاضمه و کشیدگی دیواره روده است. معمولا مشکل جدی محسوب نمیشود و خودبهخود بهبود مییابد. با این وجود دیگر علل درد ممکن است جدی و نیاز به مداخله فوری داشته باشد. گاهی درد شکم اولین علامت بروز سکته قلبی به ویژه در افراد مسن است. همچنین درد ممکن است به دنبال بیماریهای روحی و روانی مانند اضطراب و افسردگی دیده شود.
نکته مهم
محل درد و الگوی درد؛ در تشخیص علت درد شکم کمککننده است. درد مربوط به شکم با توجه به الگوی درد آن به شکم درد حاد، مزمن، پیشرونده تقسیم میشود.
در ادامه با علتهای آن آشنا خواهید شد:
۱. علل درد شکمی حاد
دردهای شکمی حاد، سریع پیشروی کرده اغلب در طی چند ساعت تا چند روز برطرف میشوند. اما بعضی از دردها خطرناک بوده و نیاز به مداخله فوری پزشک دارند. رایجترین علل درد شکمی حاد شامل موارد زیر است:
آنوریسم آئورت شکمی: به بزرگ شدن یا بیرون زدگی سرخرگ آئورت بر اثر ضعف دیواره آن آنوریسم آئورت میگویند.
آپاندیسیت: درد شدید و ناگهانی در سمت راست و پایین شکم به همراه تهوع و استفراغ از علایم التهاب آپاندیس است.
التهاب مجرای صفراوی (کلانژیت)
التهاب کیسه صفرا (کوله سیستیت): در سمت راست و بالای شکم احساس میشود و بیشتر پس از خوردن غذاهای چرب ایجاد میشود.
دیورتیکولیت: به بیرونزدگیهای کوچک کیسه مانند در مخاط روده دیورتیکول و التهابی که به دنبال آن میآید دیورتیکولیت میگویند.
کتواسیدوز دیابتی: از عوارض حاد دیابت نوع ۱ است و به دنبال نرسیدن انسولین به بدن و بالا رفتن قند خون ایجاد میشود.
حاملگی خارج رحمی: به حاملگی در جایی غیر از حفره رحم مانند لولههای رحمی، حاملگی خارج رحمی یا حاملگی اکتوپیک میگویند.
حمله قلبی: اگر درد شکم در اثر فعالیت باشد و همراه با علایمی مانند تهوع، تنگی نفس یا تعریق باشد ممکن است علامت درد قلبی باشد.
در هم رَوی روده (intussusception): این عارضه معمولا در کودکان و نوزادان رخ میدهد. همچنین درد شکم به صورت متناوب و دورهای است.
ایسکمی مزانتریک: به دنبال کاهش خونرسانی به روده کوچک ایجاد میشود.
لنفادنوپاتی مزانتر: تورم گرههای لنفاوی مزانترالتهاب پانکراس (پانکراتیت).
پریکاردیت: به التهاب بافت اطراف قلب پریکاردیت میگویند.
پریتونیت (عفونت یا التهاب قسمتی از صفاق): درد در سراسر شکم یا قسمتی از شکم احساس میشود. حرکت یا فشار به شکم باعث تشدید درد میشود.
پلوریت: به التهاب و تحریک پردههای اطراف ریه پلوریت میگوییم.
پنومونی (سینه پهلو): ممکن است به دنبال عفونت بافت ریه یا ذات الریه درد در قسمت راست و بالای شکم ایجاد شود.
گاستروانتریت ویروسی (آنفولانزای معده): با علائمی مانند درد شکمی، اسهال، استفراغ، درد عضلات و گاهی تب همراه است.
دیگر علتهای دل درد حاد
التهاب قسمت ابتدایی روده کوچک
عفونت کلیه (پبلونفریت)
التهاب مثانه (سیستیت)
انسداد روده
احتباس مدفوع
ضربه به شکم
پارگی روده بزرگ (پارگی کولون).
سنگ کلیه
آبسه کبد
بیماری زونا (شینگلز).
التهاب لوله فالوپ (سالپینگیتیس).
پارگی طحال
عفونت طحال
آبسه طحال
عفونت مجاری ادراری.
درد حاد شکمی میتواند نشانه حمله قلبی، آپاندیس، حاملگی خارج رحمی، سنگ کلیه، مشکلات طحال یا کلیه باشد که نیاز به مداخله فوری پزشکی دارند.
۲. علل درد شکمی مزمن
درد مزمن شکمی، دردی متناوب و دورهای بوده و غالبا هفتهها، ماهها یا حتی سالها همراه فرد باقی میماند و تحت برخی شرایط تشدید میشود. رایجترین علل درد شکمی مزمن به شرح زیر است:
آنژین: درد قلبی که در اثر کاهش خونرسانی به بافت قلب ایجاد میشود.
بیماری سیلیاک: یک اختلال خودایمنی است که روده باریک را درگیر میکند.
اندومتریوز: رشد بافت اندومتر (بافت داخل رحمی) در جایی بیرون از رحم را اندومتریوز گویند.
سنگ کیسه صفرا
التهاب معده (گاستریت)
رفلاکس معده: بیشتر با اصطلاح ترش کردن شناخته شده، باعث ایجاد درد و سوزش در قسمت بالای شکم میشود.
اینگوئینال هرنیا (باد فتق): برآمدگی در شکم یا کشاله ران که با ایستادن و سرفه کردن بدتر میشود، فتق کشاله ران یا اینگوینال هرنیا میگویند.
فتق شکمی
سندرم التهاب روده (IBS)
میتل اشمیتز یا تخمک گذاری دردناک: درد یک طرفه و در قسمت پایین شکم بوده و غالبا با مسکنهای معمولی برطرف میشود.
کیست تخمدان
بیماری التهاب لگن
زخم معده (پپتیک اولسر): یکی از رایجترین علل دردهای شکمی که غالبا در نیمه بالایی شکم ایجاد شده و به دنبال غذا خوردن تشدید میشود.
آنمی سیکل سل (کم خونی داسی شکل): نوعی کم خونی ارثی است.
کشیدگی عضلات شکمی
اولسر کولیت (کولیت زخمی): یک نوع بیماری خودایمنی است که جدار داخلی روده دچار التهاب میشود و غالبا نیز روده بزرگ را درگیر میکند.
برای تشخیص علت شکم درد و درمان آن بهتر است به متخصص گوارش یا متخصص داخلی مراجعه کنید.
۳. درد شکمی پیش رونده
درد شکمی پیش رونده شامل دردهایی است که بهمرور زمان بدتر شده و با پیشروی سایر علایم همراهند. این قبیل دردهای شکم را باید جدی بگیریم.
رایجترین علل دردهای شکمی پیش رونده به شرح زیر است:
سرطانها
بیماری کرون: یک نوع بیماری التهابی است که رودهها را درگیر میکند و منجر به درد شکمی، اسهال شدید، خستگی، کاهش وزن و حتی سوءتغذیه میشود.
بزرگی طحال (اسپلینومگالی)
سرطان کیسه صفرا
هپاتیت
سرطان کلیه
مسمومیت با سرب
سرطان کبد
لنفوم نانهاجکین
سرطان پانکراس
سرطان معده
آبسه لولههای تخمدان
اورمیا: اوره ماده زائدی است که کلیهها آن را تصفیه کرده و از راه ادرار از بدن خارج میکنند. زمانی که کلیه نتواند خون را تصفیه کند و مواد زائد وارد خون شوند میگوییم فرد دچار اورمیا شده است. اورمیا وضعیتی خطرناک است و نیاز به درمان فوری دارد.
منبع: doctoreto