شهریه ثابت مصوب ارائه شده از سمت آموزش و پورش شامل ساعات مصوب، برنامه هفتگی و ساعات فوق برنامه مصوب است و از نظر ساعات آموزشی حدفاصل ساعت ۷.۵ تا ۲.۵ بعدازظهر در نظر گرفته شده، اما فعالیت های فوق برنامه غیردرسی و تابستانی و خدمات غیرجانبی و ایاب و ذهاب و... جزو فعالیت های اختیاری به شمار می آیند که هزینههای آن هم در الگوی شهریه ها کاملاً مشخص شده است.
اما بی توجهی به این الگو قیمتی باعث شده است تا خانواده ها شهریه هایی تا 100 میلیون تومان برای یکسال تحصیلی در مدارس لاکچری پرداخت کنند. هزینه های غیر قابل باور این مدارس صدای خیلی ها را در آورده است.. مسئولان و مدیران این مدارس هیچ ترسی برای هزینه های اضافی که دریافت کردهاند ندارند چرا که تمامی این هزینه ها را در برنامههای فوق برنامه تعریف کرده اند و شهریه ثابتی که از خانواده ها می گیرند بر اساس مصوب آموزش و پرورش است.
چندسال انتظار برای مدارس چند میلیون تومانی
آنطور که خانواده ها و دانش آموزان این مدارس غیر دولتی می گویند با وجود شهریه های 40 تا 100 میلیون تومانی بازهم باید در نوبت باشند و شاید چندسال بعد و یا مقطع تحصیلی بعدی را بتوانند آنجا بگذرانند. آن هم نه به سادگی بلکه مسئولان مدرسه چند ماه تحقیق می کنند و در نهایت پدر و مادر باید به همراه دانش آموز برای مصاحبه اول دعوت شوند. اما قبولی در این مصاحبه هم پایان مسیر ثبت نام نیست. پشت این میز و نیمکتها نشستن چند میلیون تومان پول می خواهد برای انواع کلاس ها و فوق برنامه ها. مدارس خاص تا ساعت 4 و نیم بعد ازظهر برای دانش آموزانشان برنامه دارند. دانش آموزان اگر المپیادی یا کنکوری باشند هم برنامه ها بیشتر است.
تعلیم و تفریح به سبک لاکچری!
این مدارس لاکچری هر روز حدود سه تا پنج ساعت از وقت بچه ها را برای کلاس های آموزشی استخر، تنیس، فوتبال و... برنامهریزی می کنند، ناهار، عصرانه، سرویس، اردوهای علمی داخل و خارج ایران، یادگیری زبان دوم هم از برنامههایی است که در آن هزینه های چند میلیونی در نظر گرفته شده است.
اگر سراغ خانواده هایی که بچه هایشان را در این مدارس ثبت نام کرده اند بروید آن ها هم دلایلی برای خودشان دارند که چرا می پذیرند این هزینه ها را متحمل شوند، پدر یکی از همین بچه ها که پسرش دانش آموز کلاس ششمی یکی از مدارس شمال تهران است می گوید:« امسال حدود 35 میلیون تومان برایش هزینه کردم اما خیالم راحت است حداقل می دانم در طول روز در چه محیطی درس می خواند. روی ویژگی های اخلاقی، رفتاری و استعدادهایش کار می شود این ها نظارت هایی است که در هیچ مدرسه دولتی دیده نمی شود. پسرم در مدرسه به معنای واقعی مورد تعلیم و تربیت قرار می گیرد حتی برنامه های تابستانی و اردوهای مسافرتی دارند در واقع برای کل سال و روزهای بچه ها برنامه ای دارند که می تواند موفقیت آن ها را در آینده چندبرابر کند.»
اما اینجا پایان خدماتی که در مدارس ارائه می شود نیست و بچه ها می توانند به خواست خودشان در کلاس های روباتیک، آزمایشگاه عالی، زبان های سوم و چهارم هم شرکت کنند: زبان هایی که تقریبا در بیشتر این مدارس غیر دولتی آموزش داده می شود عربی، فرانسه، انگلیسی و آلمانی است.
«رضا نهضت»، کارشناس آموزش و پرورش در رابطه با ثبت نام های تضمینی این مدارس می گوید: «خیلی از خانوادهها برای اینکه فرزندانشان را در مدارس خاص ثبتنام کنند حاضرند علاوه بر این شهریههای سنگین چندین میلیون دیگر هم به واسطه بدهند تا آنها سریعتر دانشآموزانشان را ثبتنام کنند. این مدارس برای دانشآموزان المپیادی تضمینی پول میگیرند. آنها واحدی به نام المپیاد دارند که هزینه آن 30 تا 40 میلیون تومان است. کلاسهای المپیاد هم در سطح کلاس های عادی نیست. این دانشآموزان خاص تا شب کلاسهای مختلف دارند و خیلی از خانوادهها هم راضی از پرداخت این هزینهها هر ترم پرداخت را انجام می دهند.»
او معتقد است مدارسی که به این ترتیب اداره می شوند مدارس معتبری از نظر علمی نیستند:«این مدارس مثل مدارس برند و صاحب نام نیستند اما دانشآموزانشان از خانوادههای مرفه هستند چرا که بعضی از این مدارس فقط برای مقطع پیش دبستانی 14 میلیون تومان شهریه میگیرند. مدارسی دیگر هم هستند که مانند مدارس قبل نیستند و آنها شهریه مصوب آموزش و پرورش را میگیرند و تخفیف هم میدهند و البته نمره هم به دانشآموزان میدهند. این نوع مدارس عدالت آموزشی را زیر سؤال میبرند با این همه امکانات معلوم است که دانشآموزان مناطق محروم نمیتوانند با دانشآموزان مدرسه خاص رقابت کنند.»
نهضت در ادامه دلیل ساخته شدن و حضور و رشد این نوع از مدارس را حضور بعضی از مسئولان در این حوزه می داند:« مدیران میانی و ارشد آموزش و پرورش درگیر تأسیس مدارس غیرانتفاعی هستند. خیلی از مسئولان تا زمانی که پستی دارند زمینی میگیرند و مدرسه تأسیس میکنند و خیلی هاشان هم توجهی به شهریههای مصوب ندارند. چرا باید مدیران میانی برای خودشان مجوز مدرسه بگیرند و کسی هم نظارتی نداشته باشد؟»
هزینه های مصوب 2 تا 10 میلیون تومان
«مجتبی زینی وند»، رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی وزارت آموزش و پرورش درباره حداقل و حداکثر شهریه مصوب مدارس در سال 97 اینطور می گوید:«حداقل شهریه دوره ابتدایی امسال به ۲ میلیون و ۶۵۲ هزار تومان، حداقل شهریه در متوسطه اول امسال به ۳ میلیون و ۶۲۸ هزار تومان و حداقل شهریه در متوسطه دوم امسال به ۴ میلیون و ۱۸۲ هزار تومان رسیده است.»
زینی وند سقف و حداکثر شهریه ثابت مصوب در دوره ابتدایی امسال را ۷ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان اعلام کرده است همچنین در مقطع متوسطه اول این مبلغ به ۸ میلیون و ۲۶۷ هزار تومان می رسد. سقف شهریه در دوره متوسطه دوم هم به ۱۰ میلیون و ۱۳۴ هزار تومان ختم می شود. همچنین الگوی شهریه مدارس غیردولتی امسال بر اساس محاسبه هزینه تمام شده و برنامه آموزشی و پرورشی ارائه شده از سوی مدارس تعیین شده است. با توجه به برنامه هفتگی و وضعیت فضای فیزیکی، امکانات و سایر شاخصها میزان شهریه مدارس محاسبه وتعیین میشود و مهمترین ویژگی آن تفکیک فعالیتها و خدمات و شفافیت در هزینههاست.
او می گوید:«هیچ مدرسهای حق گرفتن شهریه اضافی ندارد و مدیران مناطق را در این باره توجیه کردهایم که اگر مدرسهای از الگوی دریافت شهریه سرپیچی کند باید تا پایان تابستان ناظر مقیم در آن مدرسه مستقر شود.»
با هزینه هایی که به گفته خود والدین در این مدارس پرداخت می شود طبیعی است که ان ها از نظر علمی توان علمی بالاتر و قوی تری داشته باشند موضوعی که بر روی قشر متوسط و ضعیف جامعه فشار وارد می کند و اگر تعداد این مدارس افزایش پیدا کند قبولی در رتبه های برتر کنکور هم انحصاری می شود. برای همین است که مشاوران تحصیلی معتقدند که این مدارس باعث تبعیض بین مردم و طبقاتی شدن آموزش می شود و به دلیل داشتن برنامه ریزی های پیشرفته تر اردوها و مطالعات برنامه ریزی شده بسیار آماده تر از دیگر دانش آموزان در کنکور شرکت می کنند. همچنین آنها باور دارند که این نوع از آموزش نه تنها تعلیم و تربیت را کنار هم به دانشآموز ارائه نمیدهند بلکه عدالت آموزشی را هم از بین خواهند برد.