یک پژوهشگر و کارشناس ارشد مسائل منطقه با بیان این که عوامل مختلفی اعم از چالش‌های امنیتی و سیاسی و موضوعات مربوط به گفت‌وگوهای طالبان انتخابات ریاست جمهوری افغانستان را تحت تاثیر قرار داده است، گفت: به نظر می‌رسد طی یکی دو دهه گذشته این دوره از انتخابات از مساله سازترین و پرچالش‌ترین انتخابات در افغانستان بوده است.
فرزاد رمضانی بونش در گفت‌وگو با ایسنا در ارزیابی خود از روند برگزاری انتخابات ریاست جمهوری افغانستان اظهار کرد: اگر بخواهیم نگاهی به وضعیت کنونی انتخابات افغانستان داشته باشیم، با توجه به این‌که انتخابات در این دوره به تعویق افتاده بود و اختلاف‌نظرهایی در مورد عدم برگزاری آن طی یکسال گذشته وجود داشت و همچنین چالش‌های امنیتی، سیاسی و فنی و مسائل گوناگون دیگری در سر راه برگزاری انتخابات بود، می‌توان گفت این انتخابات در دو دهه گذشته از پر مساله سازترین و پرچالش‌ترین اتنتخابات ریاست جمهوری در افغانستان بوده است.
وی با بیان این‌که جریان‌های مختلف در داخل افغانستان و همچنین احزاب، اپوزیسیون و غیره نگاه‌های مختلفی به انتخابات داشتند، تصریح کرد: با توجه به بحث گفت‌وگوهای آمریکا و طالبان در چند ماه گذشته که از مسائل مهم مد نظر دولت افغانستان و آمریکا بوده، این مساله خود انتخابات در این کشور را تحت تاثیر قرار داده است.
این کارشناس مسائل منطقه همچنین بیان کرد: از سوی دیگر میدان‌داری طالبان در استان‌های مختلف افغانستان و حضور آنها حداقل در نیمی از جغرافیای افغانستان به گونه نسبی و یا مطلق موجب شد تا عملا برگزاری انتخابات در بخش‌های مهمی از استان‌های مختلف افغانستان با علامت سوالی رو به رو شود.
رمضانی بونش در ادامه اظهار کرد: از ابعاد دیگر مسائل فنی مانند فساد سیستماتیک و غیر سیستماتیک در انتخابات و یا احتمال بروز تقلب و تخلف برای افزایش آرا نیز طی سال‌های اخیر وجود داشته است و شخصیت‌های مختلفی نسبت به وقوع درگیری‌های داخلی و حتی جنگ داخلی در این زمینه هشدار دادند.
این پژوهشگر و کارشناس ارشد مسایل منطقه با اشاره به این‌که در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری افغانستان اشرف غنی و دکتر عبدالله عبدالله دو بال اصلی انتخابات هستند که به طور مستقل و در جایگاه اصلی کاندیدای ریاست جمهوری انتخابات در افغانستان شده‌اند، گفت: اما نکته اصلی در این دوره از انتخابات مشارکت کمتر مردم است و به نظر می رسد میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در حد قابل قبولی نبوده باشد.
وی درباره رقابت دو کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری افغانستان یعنی اشرف غنی و عبدالله و عبدالله نیز گفت: با توجه به نوع یارگیری که از سوی جناح و احزاب وجود دارد، تیم عبدالله عبدالله با توجه به یارگیری مختلفی که از قوم و احزاب قدرتمند داشته است، قدرت‌مندترین تیم در حال حاضر است و شانس بیش‌تری نسبت به غنی و سایر نامزدها دارد.
رمضانی بونش همچنین افزود: البته تیم غنی هم با توجه به نوع ریاست جمهوری و افراد حاضر در آن پتانسیل داشتن آراء خوب را دارا است اما به هر حال باید منتظر نتایج اولیه انتخابات شد تا مشخص شود روند انتخابات و تحولات مرتبط با آن چگونه پیش رفته است.
وی ادامه داد: آن‌چه مسلم است این‌که انتخابات برخلاف وعده‌های پیشین در مورد شفافیت و پیشرفت این دوره نسبت به دوره‌های قبل امکان تحقق وعده‌ها فراهم نشده و شاهد تداوم چالش‌ها در برگزاری انتخابات بوده‌ایم. گرچه در صورت بروز تقلب هم با توجه به عدم اقناع برخی از نامزدها و اپوزیسیون، ممکن است بار دیگر شاهد بحران در زمینه نتایج انتخابات در افغانستان باشیم.
این کارشناس مسائل منطقه همچنین درباره حذف پست ریاست اجرایی پس از این دوره انتخابات ریاست جمهوری اظهار داشت: در صورتی که عبدالله عبدالله بتواند آراء لازم را به دست آورد، احتمال حفظ این پست وجود دارد، این مساله هنوز بین سیستم ریاستی و پارلمانی مورد بحث و گفت‌وگو است، برخی از نامزدها طرفدار ساختار ریاستی و برخی معتقد به تغییر در ساختار پارلمانی هستند، درواقع اجماع دقیقی در این زمینه هنوز وجود ندارد.
